Kαθημερινά χάνονται νέα παιδιά στους δρόμους. Τα κλαίνε μόνο οι δικοί τους κι αυτό ήταν. Μετά, σιωπή. Φωτ. SHUTTERSTOCK
Από το kathimerini.gr / Μανώλης Ανδριωτάκης
Ο επίμονος αγώνας της Ελένης Καρύδη, η οποία έχασε άδικα τον 19χρονο γιο της από τροχαίο, για την οδική ασφάλεια
Σύμφωνα µε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κάθε χρόνο σκοτώνονται παγκοσμίως πάνω από 1,3 εκατ. άνθρωποι από τροχαίες συγκρούσεις. Οι τραυματίες στους δρόμους φτάνουν έως και τα 50 εκατομμύρια. Τα τροχαία είναι η πρώτη αιτία θανάτου για νέους ανθρώπους από 5 έως 29 ετών. Και όμως, ούτε αυτοί οι αριθμοί, αλλά ούτε και ο ανείπωτος πόνος και η συντριβή που φέρνουν η απώλεια και η αναπηρία, δεν επαρκούν ώστε να αφυπνιστεί η παγκόσμια κοινότητα και να δράσει.
Για τον αδελφοκτόνο ακήρυχτο πόλεμο των δρόμων που σκοτώνει αδιάκριτα, χωρίς να κοιτάζει ηλικία, φύλο, τάξη, θρήσκευμα, μιλούν δημόσια ελάχιστοι, οι οποίοι κινδυνεύουν πάντα να γίνουν γραφικοί. Αλλά μιλούν επίσης κι όσοι διάβηκαν τον Ρουβίκωνα των τροχαίων: οι άνθρωποι που έχασαν ένα δικό τους πρόσωπο, μια κόρη, ένα γιο, ένα σύντροφο, ένα γονιό.
Ασχολούμαι με την οδική ασφάλεια πάνω από μία δεκαετία. Οταν έκανα ένα ντοκιμαντέρ για τις παράνομες διαφημιστικές πινακίδες ήρθα σε επαφή με δεκάδες οικογένειες θυμάτων. Τα βλέμματα αυτών των ανθρώπων έχουν αποτυπωθεί ανεξίτηλα στη μνήμη μου. Εξαιτίας τους σέβομαι τα όρια της ταχύτητας και προσπαθώ να γίνομαι όλο και καλύτερος χρήστης του οδικού δικτύου. Είναι το ελάχιστο που μπορώ να κάνω.
Ανάμεσα στους σπουδαίους ανθρώπους που γνώρισα όλα αυτά τα χρόνια είναι η Ελένη Καρύδη. Η γυναίκα αυτή έχασε πριν από 20 χρόνια τον 19χρονο γιο της, Δημήτρη, εξαιτίας ενός ασυνείδητου οδηγού, και αντί να μείνει στο στάδιο του θρήνου, μετέτρεψε την απόγνωσή της σε αγώνα, και σε δημιουργία. Το έχουν κάνει και αρκετοί άλλοι άνθρωποι που έχασαν παιδιά στη χώρα μας: η Βασιλική Δανέλλη-Μυλωνά με το «Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας Πάνος Μυλωνάς», ο Φαίδων Καρυδάκης με τη γέφυρα για τον Σόλωνα, ο Γιώργος Κουβίδης και ο Μανώλης Σταυρουλάκης με τον σύλλογο «SOS Τροχαία Εγκλήματα».
Θέλει να μη βρεθεί κανείς άλλος στη θέση της, να μη χρειαστεί να θρηνήσει άλλη μάνα το παιδί της· υποστηρίζει την εκμη- δένιση των τροχαίων.
Στο σπαραξικάρδιο και πολύτιμο βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Ο Ηρωάς μου» (εκδ. Νίκας), η Ελένη Καρύδη περιγράφει την κάθοδό της στην κόλαση της απώλειας και τη συνακόλουθη ανάδυσή της. Τα νέα που φέρνει απ’ το μέρος όπου κανείς δεν θέλει να βρεθεί, παραδόξως είναι καλά. Μόνο κέρδος μπορεί να έχει κάποιος διαβάζοντας τα λόγια της. Εχω συνέχεια στον νου μου δύο λέξεις όσο τα διαβάζω: ανθεκτικότητα και ενσυναίσθηση. Η ανθεκτικότητα μπορεί να μας απευαισθητοποιήσει, αλλά αν έχουμε ενσυναίσθηση, αν μπορούμε να μπαίνουμε ταυτόχρονα και στα παπούτσια του άλλου, τότε μπορούμε να κάνουμε πολλά. Και η Ελένη μέσω της «Εταιρείας Υποστήριξης Θυμάτων Τροχαίων – Παρατηρητήριο Οδικής Ασφάλειας» έχει κάνει πάρα πολλά – και συνεχίζει.
Αναμφίβολα, ο στόχος της είναι δύσκολος. Θέλει να μη βρεθεί κανείς άλλος στη θέση της, να μη χρειαστεί να θρηνήσει άλλη μάνα το παιδί της· υποστηρίζει την εκμηδένιση των τροχαίων. Η αφήγησή της καλύπτει το μισό βιβλίο, το άλλο μισό είναι οι προσπάθειές της να γίνουν αλλαγές. Ετσι πιστεύω ότι θα έπρεπε να είναι οι βιογραφίες των ανθρώπων. Το ένα μισό να αφορά τους εαυτούς μας, στα δύσκολα και στα εύκολα που περνάμε. Αλλά το άλλο μισό θα έπρεπε να αφορά τους όρους της συνύπαρξής μας, σε αυτό το δύσκολο αλλά και στο μόνο που έχει αξία, στο «μαζί».
Το βιβλίο αυτό δεν είναι μια απλή παρακαταθήκη, όπως υποστηρίζει η ίδια, είναι ένα εγερτήριο. Να κάνουμε όλοι κάτι για την οδική ασφάλεια. Ο καθένας όπως μπορεί. Είναι ένα είδος ταπεινής ικεσίας. Οσο δεν μεριμνούμε για την οδική ασφάλεια, είμαστε συνένοχοι, γιατί τα τροχαία έχουν ευθύνες και μπορούν να αποτραπούν. Λείπουν πολλά. Πάνω από όλα, η έμπρακτη βούληση. Αλλά λείπει και η ατομική ευθύνη. Η οδική ασφάλεια είναι ένα από τα πιο υποτιμημένα θέματα στη χώρα μας. Ασχολείται μια ολόκληρη κοινωνία με την οπαδική βία, και καλά κάνει, αλλά την ίδια στιγμή καθημερινά χάνονται νέα παιδιά στους δρόμους. Τα κλαίνε μόνο οι δικοί τους και αυτό ήταν. Μετά, σιωπή.
Τα μέσα ενημέρωσης
Η ευθύνη των μέσων είναι σαφής. Ασχολούμαστε μόνο στα πολύνεκρα, όταν σκοτώνεται κάποιος διάσημος ή όταν διαλύεται ένα πανάκριβο αμάξι. Αν θέλετε να καταλάβετε τι σημαίνει τροχαίο, διαβάστε το βιβλίο αυτής της σπουδαίας μητέρας. Είμαι κι εγώ γονιός, και τρέμω απ’ τον φόβο μου. Σκέφτομαι ότι όταν μεγαλώσει το παιδί μου θα ήθελα να πάει σε μια άλλη χώρα, όπου η οδική ασφάλεια έχει τη θέση που της αξίζει. Εκτός και αν ακούσουμε όλο και περισσότεροι το μήνυμα της Ελένης και των άλλων ανθρώπων που ασχολούνται με την οδική ασφάλεια, και κάνουμε επιτέλους αποφασιστικά βήματα εμπρός. Μπορούμε.
Σχόλια