Από το mikropragmata.lifo.grEY / ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΒΑΤΖΙΚΛΗΣ
Τις συμπεριέλαβε σε επιστολή του στη μούσα του
Μεταξύ 8 Αυγούστου και 24 Αυγούστου 1882, ο Φρίντριχ Νίτσε έθεσε δέκα στιλιστικούς κανόνες γραφής σε μια σειρά επιστολών προς την ρωσικής καταγωγής συγγραφέα, διανοούμενη και ψυχαναλύτρια Lou Andreas-Salomé, την πρώτη γυναίκα ψυχαναλύτρια, που αλληλογραφούσε με τον Φρόιντ για την ανθρώπινη φύση, και μια εξαιρετική προσωπικότητα που θεωρούνταν η «μούσα των ευρωπαίων στοχαστών και καλλιτεχνών» στην οποία ο Rainer Maria Rilke θα έγραφε αργότερα συναρπαστικές ερωτικές επιστολές, γράφει το themarginalian.
Συγκλονισμένος με την 21χρονη Andreas-Salomé, ο Νίτσε αποφάσισε να την κάνει όχι μόνο πνευματική προστατευόμενή του, αλλά και σύζυγό του, προτείνοντας της γάμο στη δεύτερη συνάντησή τους. Παρά την άρνηση της και τη διακοπή της φιλίας τους που ακολούθησε, εκείνη διατήρησε δια βίου σεβασμό για τη διάνοια και τη δουλειά του. Πάνω από δύο δεκαετίες αργότερα, συμπεριέλαβε τους δέκα κανόνες γραφής του στη δημόσια βιβλιοθήκη του Νίτσε.
Τους συγκέντρωσε υπό τον τίτλο «Προς τη διδασκαλία του στυλ». Και είναι:
1. Η πρωταρχική ανάγκη είναι η ζωή: το στυλ πρέπει να ζει.
2. Το στυλ πρέπει να ταιριάζει στο συγκεκριμένο άτομο με το οποίο θέλετε να επικοινωνήσετε. (Ο νόμος της αμοιβαίας σχέσης.)
3. Αρχικά πρέπει να προσδιορίσετε με ακρίβεια «τι θέλω να πω και να παρουσιάσω», προτού μπορέσετε να γράψετε. Η γραφή πρέπει να είναι μίμηση.
4. Επειδή ο συγγραφέας δεν διαθέτει πολλά από τα μέσα του ομιλητή, πρέπει γενικά να έχει ως μοντέλο ένα πολύ εκφραστικό είδος παρουσίασης της ανάγκης, αλλιώς το γραπτό αντίγραφο θα φαίνεται πολύ πιο χλωμό.
5. Ο πλούτος της ζωής αποκαλύπτεται μέσα από έναν πλούτο χειρονομιών. Πρέπει να μάθεις να αισθάνεσαι τα πάντα – τη διάρκεια και την καθυστέρηση των προτάσεων, τις στίξεις, την επιλογή των λέξεων, την παύση, τη σειρά των επιχειρημάτων – σαν χειρονομίες.
6. Προσοχή στις περιόδους! Μόνο όσοι μπορούν να κρατούν για πολλή ώρα την αναπνοή τους ενώ μιλούν δικαιούνται πολλές περιόδους. Για τους περισσότερους ανθρώπους, η περίοδος είναι θέμα στοργής.
7. Το στυλ πρέπει να αποδεικνύει ότι πιστεύει κανείς σε μια ιδέα. Όχι μόνο ότι τη σκέφτεται αλλά και ότι την αισθάνεται.
8. Όσο πιο αφηρημένη είναι μια αλήθεια που θέλει να διδάξει κανείς, τόσο περισσότερο πρέπει πρώτα να δελεάσει τις αισθήσεις.
9. Η στρατηγική από την πλευρά του καλού πεζογράφου συνίσταται στην επιλογή των μέσων του για να πλησιάσει την ποίηση αλλά να μην μπει ποτέ σε αυτήν.
10. Δεν είναι καλοί τρόποι ούτε εξυπνάδα να στερεί κανείς από τον αναγνώστη του τις πιο προφανείς αντιρρήσεις. Είναι καλοί τρόποι και πολύ έξυπνο να αφήνουμε μόνο του τον αναγνώστη να προφέρει την απόλυτη πεμπτουσία της σοφίας μας.
Κάτω από τη λίστα, η Andreas-Salomé στοχάζεται στο ύφος του Νίτσε υπό το φως της αφοριστικής του τάσης:
«Το να εξετάσουμε το στυλ του Νίτσε για τις αιτίες και τις συνθήκες σημαίνει πολύ περισσότερα από το να εξετάσουμε απλά τη μορφή με την οποία εκφράζονται οι ιδέες του. Σημαίνει κυρίως ότι μπορούμε να ακούσουμε τους εσωτερικούς του ήχους. Το ύφος του προέκυψε μέσα από την πρόθυμη, ενθουσιώδη, αυτοθυσία και την πολυτελή δαπάνη μεγάλων καλλιτεχνικών ταλέντων… και μια προσπάθεια απόδοσης γνώσης μέσω ατομικών αποχρώσεων, αντανακλώντας τους ενθουσιασμούς μιας ψυχής σε αναταραχή. Σαν ένα χρυσό δαχτυλίδι, κάθε αφορισμός περιβάλλει σφιχτά τη σκέψη και το συναίσθημα. Ο Νίτσε δημιούργησε, θα λέγαμε, ένα νέο ύφος στη φιλοσοφική γραφή, η οποία μέχρι τότε ήταν διατυπωμένη σε ακαδημαϊκούς τόνους ή σε διάχυτη ποίηση: δημιούργησε ένα εξατομικευμένο ύφος. Ο Νίτσε όχι μόνο κατέκτησε τη γλώσσα αλλά ξεπέρασε και τις ανεπάρκειές της. Αυτό που ήταν βουβό, απόκτησε μεγάλη απήχηση».
Σχόλια