Πριν τα μηνύματα, πριν τα sms, πριν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πριν ακόμη κι από το τηλέφωνο, οι ερωτευμένοι είχαν λίγους τρόπους να επικοινωνήσουν, όταν δεν βρισκόντουσαν μαζί. Ένας από αυτούς, ήταν και τα γράμματα, γεμάτα ερωτισμό και συναισθήματα προς το αντικείμενο της λατρείας τους.
Αυτό τον τρόπο επικοινωνίας χρησιμοποιούσαν και οι ποιητές, για να επικοινωνήσουν με τους αγαπημένους και τις αγαπημένες τους. Μερικά από αυτά, είναι τόσο τρυφερά και περίτεχνα, που σχεδόν φτάνουν την ομορφιά των ίδιων των έργων τους και ποιημάτων τους.
Κάποια, διαβάζοντας τα, γεμίζεις ζεστασιά μέσα σου, σκεπτόμενος πως και εσύ θα ήθελες κάποιος να σου στέλνει γράμματα σαν κι αυτά (κι ας έχεις συνεχώς το κινητό σου στο χέρι και χίλιους τρόπους επικοινωνίας), άλλα κρύβουν τραγικές ιστορίες αγάπης από πίσω, και άλλα σε κάνουν να κοκκινίζεις από την ερωτική προστυχιά που εκφράζουν.
Ένα από τα πιο γνωστά ερωτικά γράμματα που δημοσιεύθηκαν στο ευρύ κοινό, είναι αυτό του Σεφέρη προς την Μαρώ, που της περιγράφει με γλαφυρό και περιληπτικό τρόπο το πόσο επιθυμεί να την έχει κοντά του ξανά:
29 Σεπτεμβρίου 1940
«Μόλις τώρα πήρα το πρωινό μου και διάβασα το γράμμα σου. Ανάσανα που ξέρω πως έρχεσαι την Παρασκευή.
Δεν ξέρεις πώς σε περιμένω. Γιατί αυτές τις τελευταίες μέρες σ’ έχω φριχτά επιθυμήσει.
Τί τα θέλεις, σε στερήθηκα όλο το καλοκαίρι και γιατί ήσουν μακριά και γιατί ίσως, μ’ όλες αυτές τις ανόητες ιστορίες, κι όταν ήσουν ακόμα κοντά μου, δεν σε είχα όπως θα το ήθελα. – Όλο μου το σώμα πονεί από επιθυμία.
Σκέπτομαι πως μπορεί να σε κρατήσω γυμνή απάνω μου και όλα χάνουνται, όπου και να βρίσκομαι, ό,τι και να κάνω.
Είναι αστείο κάποτε να βλέπω τον εαυτό μου σαν έναν υπνοβάτη ή σαν έναν τυφλό που σε ψάχνει με τις παλάμες απλωμένες και με τα μάτια κλειστά.
Είμαι ελεεινά καυλωμένος, χρυσό, και δε σκέπτομαι τίποτε άλλο παρά πώς να σε γαμήσω ατέλειωτα μια ολόκληρη νύχτα.
Και δεν μπορώ να σου γράψω αλλιώς.
ΓΙΩΡΓΟΣ
[ΥΓ.] Γράψε μου δυο λόγια μόλις λάβεις το γράμμα. Και μην ξεχνάς να γράφεις σωστά τη διεύθυνσή μου.»
Η Μαρώ και ο Γ. Σεφέρης ανταλλάζαν αμέτρητες επιστολές μεταξύ τους και παρέμειναν μαζί μέχρι τον θάνατο του ποιητή. Πέρα από αυτό το σοκαριστικά διαχυτικό γράμμα, υπάρχουν κι άλλα πολλά, που χαρτογραφούν με λεπτομέρεια την σχέση που είχε ο ποιητής με την γυναίκα του.
«Ένα πράγμα με πείραξε, με πλήγωσε βαθιά μέσα στο γράμμα σου. Πώς μπόρεσες, έπειτα από τόση αγάπη, να αισθανθείς ξαφνικά μόνη σου. Αυτό το “μόνη μου έπρεπε” είναι κάτι, πώς να το πω, που με ατιμάζει»
Ο Σεφέρης δεν ήταν ο μόνος ποιητής, που τα πανέμορφα ερωτικά του γράμματα βγήκαν στην δημοσιότητα. Η Μαρία Πολυδούρη έχει γράψει επίσης, εκτός από συγκινητική ποίηση, και συγκινητική αλληλογραφία, προς τον Κώστα Καρυωτάκη. Το γνωστό «ζευγάρι» της ελληνικής λογοτεχνίας, δεν ήταν ποτέ ακριβώς ζευγάρι. Υπήρξαν ερωτευμένοι ο ένας με τον άλλον, αλλά τα εμπόδια που αντιμετώπιζαν δεν τους επέτρεπαν να είναι μαζί. Πολλοί φημολογούν, πως ο λόγος που αυτοί οι δύο δεν ήταν μαζί ήταν η ασθένεια του Καρυωτάκη, καθώς δεν ήθελε να μολύνει την Πολυδούρη και να την καταδικάσει στην ίδια μοίρα. Η Μαρία παρόλα αυτά δεν σταμάτησε να τον αγαπάει, όπως κανένας άνθρωπος δεν μπορεί απλά να πατήσει έναν διακόπτη στα συναισθήματα του, με βάση την λογική ή την πραγματικότητα.
«Τίποτε δεν έχει ενδιαφέρον για μένα που δεν είναι από σένα, που δεν μιλεί για σένα, Τάκη. Ετοιμαζόμουν για να βγω έξω, στον καθρέφτη δε βλέπω το δικό μου, βλέπω το δικό σου πρόσωπο· κατεβαίνω τη σκάλα, στέκω, μου φαίνεται πως σε βλέπω να ανεβαίνεις· στο δρόμο συναντώ έναν γνωστό μου, με σταματά και μου μιλεί, γελώ, και σε μια στιγμή που τον κοιτάζω φεύγει το κεφάλι του, και το δικό σου πηγαίνει στη θέση του… Γελάς; Τα ψηλά δέντρα, ο ουρανός, η θάλασσα, μόλις φθάνουν να χωρέσουν την εικόνα σου· όταν τρώω, βρίσκω ευκαιρία να καταπιώ και λίγα δάκρυά μου. Τάκη, με θυμάσαι καμιά φορά; Πες μου, πονείς λίγο στη σκέψη ότι η αγάπη μου σε σένα είναι μεγάλη σαν ένας μεγάλος πόνος; Γιατί όχι; Πώς μπορεί; Η ψυχή η δική σου, που είναι όμοια πονεμένη με τη δική μου, πώς δε θα μ’ένιωθε; δε θα συμπονούσε;»
Πέρα από τους Έλληνες ποιητές και λογοτέχνες, υπάρχουν και πολλά αλησμόνητα, ερωτικά γράμματα ξένων ποιητών. Ένα γράμμα που έχει μείνει στην ιστορία για το προφητικό και τραγικό του περιεχόμενο, είναι το γράμμα του Αλμπέρ Καμύ, προς την αγαπημένη του Μαρία Καζαρές, η οποία ήταν Ισπανίδα ηθοποιός. Ήταν μαζί για δώδεκα χρόνια, έχοντας ανταλλάξει περίπου 865 επιστολές το διάστημα που ήταν ζευγάρι. Η σχέση τους ήταν κρυφή, μέχρι που γνωστοποιήθηκε έμμεσα, λόγω ενός τραγικού ατυχήματος. Η Καζάρες κατέρρευσε, αποκαλύπτοντας την σχέση τους, όταν ο Καμύ πέθανε σε τροχαίο δυστύχημα, 4 Ιανουαρίου 1960. Στο τελευταίο του γράμμα, ο Καμύ στην ουσία προφήτευσε μέσω ειρωνικής τυχαιότητας, τον θάνατο του, καθώς ο ίδιος έγραψε στην Μαρία πως “αυτό είναι το τελευταίο γράμμα που σου γράφω”, εννοώντας πως θα την δει απο κοντά, σύντομα.
«Θα σε δω σύντομα, υπέροχή μου. Είμαι τόσο χαρούμενος στην ιδέα που χαμογελάω απλά γράφοντας το … Σε φιλώ μέχρι την Τρίτη, όταν θα ξαναρχίσουμε».
Ο Καμύ δεν είδε ποτέ ξανά την Καζάρες.
Τέλος, μια ακόμη λιγωτικά όμορφη αποστολή είναι αυτή του Έρνεστ Χέμινγκγουεϊ προς την τέταρτη σύζυγο του, Μαίρη Γουέλς. Οι ερωτικές κατακτήσεις του Χέμινγκγουεϊ είναι σχεδόν τόσο γνωστές όσο ο ίδιος, κι αυτό το μαρτυρούν και οι τέσσερις γάμοι του. Την Μαίρη την γνώρισε μέσω φιλικού προσώπου, μια τυχαία ημέρα σε ένα εστιατόριο του Λονδίνου, και τότε δημιουργήθηκε η σχέση τους, η οποία κατέληξε σε γάμο. Το διάστημα που τους χώριζε αναγκαστικά ο πόλεμος, ανταλλάζαν επιστολές, μιλώντας για την καθημερινότητα τους και για την επιθυμία τους να βρεθούν.
13 Σεπτεμβρίου 1944
«Αγαπημένη μου, αυτό δεν είναι παρά μια υπενθύμιση του πόσο σ’ αγαπώ. Δειπνήσαμε εδώ με τα παιδιά, αν και δεν υπήρχε τίποτε αλκοολούχο για να ολοκληρωθεί η βραδιά. Ο Στίβι γράφει ένα γράμμα στην κοπέλα του στην Αμερική… Μου διαβάζει αποσπάσματα και εγώ είμαι ευτυχισμένος και γουργουρίζω σαν ένα γέρικο θηρίο της ζούγκλας επειδή σε αγαπάω και με αγαπάς… Γι’ αυτό να προσέχεις τον εαυτό σου για χάρη μου και για χάρη μας και μαζί θα δώσουμε την καλύτερη δυνατή μάχη ενάντια στην μοναξιά, στην γκαντεμιά, στον θάνατο, στην αδικία, στην τεμπελιά (τον παλιό αυτόν εχθρό μας), στα υποκατάστατα, στους φόβους και όλα τα άλλα ασήμαντα πράγματα για χάρη του τρόπου που κάθεσαι με την πλάτη ίσια στο κρεβάτι και είσαι πιο αξιαγάπητη από κάθε προτομή που στόλισε ποτέ την πλώρη καραβιού ή έγειρε στο πλάι από το φύσημα του αγέρα και για χάρη της καλοσύνης, της σταθερότητας, της αγάπης μας και των αγαπημένων μερόνυχτων που περάσαμε στο κρεβάτι…»
Σχόλια