Συνέντευξη του Christian Ronig στο Umano. O Γερμανός τραγουδιστής Christian Ronig, σε μία εξαιρετική συνέντευξη για όλους και για όλα από έναν ευφυέστατο καλλιτέχνη, ο οποίος διασκευάζει λαϊκά και ρεμπέτικα τραγούδια κάνοντας την ελληνική μουσική γνωστή σε όλο τον κόσμο.
Ο Christian Ronig είναι γνωστός Γερμανός δημοσιογράφος και παράλληλα ασχολείται με τη μουσική. Ανακάλυψε το ρεμπέτικο τραγούδι μέσω ενός φίλου του και αμέσως λάτρεψε την ελληνική μουσική. Θέλοντας να μοιραστεί την αγάπη του αυτή και με άλλους φίλους του, διασκεύασε λαϊκά και ρεμπέτικα τραγούδια τα οποία μετέφρασε στα Αγγλικά και τα Γερμανικά. Ο δίσκος του, Greece is mine, κυκλοφορεί από την Violins Productions.
H ιδιαίτερη, μπάσα φωνή του Christian Ronig, σε συνδυασμό με τις εξαιρετικές διασκευές του, δίνουν στα τραγούδια του ένα μοναδικό αποτέλεσμα.
Τραγούδια όπως το Θέε μου μεγαλοδύναμε (O Lord) ή το Μινόρε της Αυγής (Morning Minor) είναι τόσο αριστοτεχνικά διασκευασμένα, που το αποτέλεσμα θα σας εκπλήξει…κάτι παραπάνω από ευχάριστα.
Umano: Christian, πώς ανακάλυψες την ελληνική μουσική;
Πριν δέκα χρόνια περίπου, ένας φίλος στη γενέτειρά μου τη Γερμανία, μου ζήτησε να συμμετάσχω στη ρεμπέτικη κομπανία του. Τότε άρχισα να ανακαλύπτω την ελληνική μουσική. Αυτό που άκουσα μου άρεσε και ήθελα να το μοιραστώ με τους Γερμανούς φίλους μου. Ωστόσο, δεν τους άρεσε τόσο όσο εμένα. Οι εξωτικοί ρυθμοί, οι κλίμακες και η γλώσσα ήταν παράξενα για αυτούς. Έτσι, λόγω της απογοήτευσής μου που δεν κατάφερα να δουν την ομορφιά σε αυτά τα τραγούδια, άρχισα να μεταφράζω τους στίχους και να τροποποιώ τα τραγούδια με έναν πιο δυτικό τρόπο. Τότε κατάλαβαν.
Umano: Είχες κάποιου είδους σχέση με την Ελλάδα;
Δεν είμαι Έλληνας, ούτε έχω κάποια οικογενειακή σχέση με την Ελλάδα, από όσο γνωρίζω. Μετά την ένταξή μου στη ρεμπέτικη κομπανία, άρχισα να ταξιδεύω συχνά στην Ελλάδα με τον φίλο μου τον Μήτσο, ο οποίος είναι Ελληνογερμανός. Μου έδειξε και μου εξήγησε πολλά για την ελληνική κουλτούρα. Επισκεφτήκαμε πολλά διαφορετικά μέρη όπως ρεμπετάδικα, πανηγύρια, συναυλίες, ταβέρνες και καφενεία. Αυτό με βοήθησε αρκετά να καταλάβω την κουλτούρα. Εκτός από αυτό, είχα ήδη πολλούς Έλληνες φίλους στην Γερμανία.
Umano: Οι φίλοι μου από το εξωτερικό, λένε πως δε μπορούν να ακούσουν ελληνική μουσική γιατί τους φαίνεται η ελληνική γλώσσα βαριά. Είναι αυτός ένας από τους λόγους που χρησιμοποίησες αγγλικό στίχο;
Δε ξέρω αν είναι η γλώσσα. Για εμάς τους Γερμανούς είναι σίγουρα δύσκολο να την καταλάβουμε ή να την μιλήσουμε, επειδή υπάρχουν πολύ λίγες λέξεις που μπορούμε να αναγνωρίσουμε. Άλλες γλώσσες που έχουνε γερμανικό ή νεολατινικό υπόβαθρο είναι πιο εύκολο να τις καταλάβεις. Παρ’ όλα αυτά, αν και δύσκολη, η ελληνική γλώσσα είναι όμορφη.
Αυτό που δυσκολεύει τους ξένους να εκτιμήσουν την ελληνική μουσική είναι ο συνδυασμός των ανατολίτικων ρυθμών, κλιμάκων και οργάνων.
Χρειάζεται χρόνος να συνηθίσεις στο άκουσμα της ελληνικής μουσικής αν δεν τη ξέρεις. Σήμερα τη γνωρίζουν λίγοι, για αυτό σκέφτηκα ότι μία διαφορετική προσέγγιση θα ήταν πιο χρήσιμη.
Umano: Ποια είναι η γνώμη σου για την ελληνική μουσική γενικά; Πες μου ένα τραγούδι που ξεχωρίζεις.
Φοβάμαι πως δε μπορώ να αναφέρω μόνο ένα τραγούδι. Υπάρχουν τόσα πολλά και είναι όμορφο το καθένα για το δικό του λόγο. Ταιριάζουν σε διαφορετικές διαθέσεις και συναισθήματα. Όσον αφορά την ελληνική μουσική, νομίζω πως είναι μία από τις πλουσιότερες που υπάρχει.
Συνδυάζει τις παραδόσεις και τα είδη της ανατολίτικης, βαλκανικής και ευρωπαϊκής μουσικής.
Υπάρχει μία αφθονία διαφορετικών ρυθμών, κλιμάκων και οργάνων που την καθιστούν πολύ ενδιαφέρουσα. Ειδικά στο ρεμπέτικο, μπορείς να βρεις μεγάλη ποικιλία. Έχετε ένα πλούσιο παραδοσιακό ρεπερτόριο αλλά και είδη που έχουν αναπτυχθεί από αυτό. Για παράδειγμα, στα παραδοσιακά βρίσκεις εντελώς διαφορετικά τραγούδια, ρυθμούς και όργανα στην Ήπειρο, την Θράκη, την Κρήτη ή τα νησιά του Αιγαίου. Το γεγονός ότι όλα αυτά ακούγονται ακόμα είναι ένα πολύ καλό σημάδι.
Umano: Πώς μετατρέπεις τον ελληνικό στίχο σε αγγλικό, γνωρίζεις ελληνικά;
Όταν ξεκίνησα δε γνώριζα πολλά ελληνικά. Ζητούσα από τους φίλους μου να μου μεταφράζουν την κάθε λέξη. Έπειτα, έψαχνα την κάθε λέξη στο λεξικό για επιπλέον ή μεταφορικές έννοιες. Όταν δεν καταλάβαινα κάτι, ξαναρωτούσα τους Έλληνες φίλους μου. Στη συνέχεια, ανάλυα τους στίχους και τη μουσική σαν να ήταν ένα ποίημα. Μόλις τελείωνα με αυτό, έψαχνα για έννοιες στη δική μου κουλτούρα σχετικές με το περιεχόμενο του ελληνικού πρωτότυπου τραγουδιού.
Για παράδειγμα, το «Θεέ μου μεγαλοδύναμε» ήταν πολύ δύσκολο γιατί αυτού του είδους η κουλτούρα του ρεμπέτικου είναι μοναδική στον κόσμο.
Δε μπορείς να μεταφράσεις τις λέξεις τουμπεκί, ντουμάνι ή ναργιλέ με ακρίβεια. Μόνο όταν άκουσα αμερικανικά τραγούδια από τη δεκαετία του ‘70 ανακάλυψα ότι το Mary Jane το χρησιμοποιούσαν ως συνώνυμο για τη μαριχουάνα. Αυτό ήταν το κλειδί για να καταφέρω να μεταφράσω το τραγούδι και να διατηρήσω την αρχική του σημασία.
Umano: Τι σε εμπνέει;
Τα πάντα, οτιδήποτε προκαλεί κάτι στις σκέψεις και στις εμπειρίες μου.
Umano: Εκτός από μουσικός είσαι και δημοσιογράφος. Η δημοσιογραφία στη Γερμανία είναι τόσο αμφιλεγόμενη όσο στην Ελλάδα;
Φοβάμαι πως τα ελληνικά μου δεν είναι ακόμα αρκετά καλά για να κατανοήσω πλήρως τη δημοσιογραφία στην Ελλάδα. Υποθέτω πως είναι παρόμοια, υπάρχει καλή και κακή δημοσιογραφία παντού. Όλα τα Μ.Μ.Ε. βγάζουν λεφτά μέσω των διαφημίσεων. Επομένως, βρίσκονται σε έναν ανταγωνισμό να «πουλήσουν» νέα για να κερδίσουν περισσότερα κλικ, αναγνώστες, ακροατές ή τηλεθεατές.
Δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στον τίτλο παρά στο περιεχόμενο.
Ο λίγος χρόνος για έρευνα και η οικονομική πίεση είναι πάντα άσχημα για τη δημοσιογραφία. Πάνω από όλα, υπάρχει φυσικά και ο πολιτικός προσανατολισμός του κάθε μέσου. Ακόμα και αν δεν υπάρχει σαφής πολιτική ατζέντα, υπάρχει μία τάση από το κοινό και από τους συντάκτες των Μ.Μ.Ε. να προτιμούν να επιβεβαιώσουν τις προσδοκίες τους για κάποιον ή για κάτι, παρά να αλλάξουν την οπτική τους γωνία.
Προσωπικά έχω βιώσει το γεγονός μία ιδέα που σκέφτηκε κάποιος σε ένα γραφείο, να μην έχει σχέση με την πραγματικότητα.
Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να έχεις το κουράγιο να τους παρουσιάσεις την ιστορία ως έχει, γιατί πας αντίθετα στις προσδοκίες του αρχισυντάκτη ή ακόμα και του εργοδότη σου. Πρέπει να είσαι διατεθειμένος να διαφωνήσεις, ακόμα και να παλέψεις για αυτό. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει πιθανότητα να γίνεις ο «παράξενος» συνάδελφος που δεν κάνει ότι του λένε. Και συχνά, όταν δε συμμορφώνεσαι, υπάρχει ο κίνδυνος να μην πάρεις την επόμενη δουλειά. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την οικονομική δυσκολία, ειδικά αν είσαι ελεύθερος επαγγελματίας. Υπάρχει μεγάλη πίεση στο σύστημα από περισσότερες από μία πλευρές.
Νομίζω πως για το κοινό, το πιο ασφαλές είναι να μην έχει μόνο μία πηγή ενημέρωσης αλλά πολλές διαφορετικές, ακόμα και αντιφατικές.
Umano: Υπάρχουν κοινά ανάμεσα στη δημοσιογραφία και τη μουσική;
Υποθέτω πως και στα δύο κάνεις καλή δουλειά αν φτάσεις στον πυρήνα των πραγμάτων και αν προσφέρεις μία καινούρια άποψη. Επιπλέον, και τα δύο χρειάζονται σαφή επιχειρήματα που μπορείς εύκολα να καταλάβεις.
Αν το σκεφτείς, τα μουσικά όργανα είναι διαφορετικές φωνές και οι μελωδίες είναι προτάσεις.
Όμως η δημοσιογραφία είναι πιο ορθολογική και η μουσική πιο συναισθηματική. Η μουσική προσφέρει περισσότερη παρηγοριά και ανακούφιση. Δεν είναι τυχαίο πως έχουμε τη μουσική όταν οι λέξεις δεν έχουν πια νόημα.
Umano: Πες μας μία πρόσφατη, νέα εμπειρία σου που σε επηρέασε αρνητικά ή θετικά.
Έμαθα να οδηγώ το σκούτερ μου στην Αθήνα και μετά από τρεις μήνες είμαι ακόμα ζωντανός!
Νομίζω πως η κίνηση στην Αθήνα είναι μία αλληγορία για το πώς είναι η ζωή εδώ. Στη Γερμανία υπάρχει ένα κοινό πλαίσιο αναφοράς. Όλοι ακολουθούν κανόνες. Η ζωή εκεί είναι καλά ρυθμισμένη, γεγονός που την κάνει πιο εύκολη, αλλά προβλέψιμη και σχεδόν καθόλου αυθόρμητη. Στην Ελλάδα ο καθένας έχει το δικό του πλαίσιο αναφοράς. Οι κανόνες υπάρχουν, αλλά ερμηνεύονται ανάλογα με τις περιστάσεις.
Για παράδειγμα, ένα κόκκινο φανάρι είναι ένα κόκκινο φανάρι μόνο αν υπάρχουν και άλλα αυτοκίνητα. Διαφορετικά, είναι απλώς μία άλλη μορφή πράσινου (γέλια).
Η ζωή στην Ελλάδα είναι πιο απρόβλεπτη και αυθόρμητη, αν όχι χαοτική κατά περιόδους, πράγμα που κάνει πιο δύσκολη την καθημερινότητα αλλά είναι πολύ πιο ζωντανή.
Umano: Μίλησέ μας για το άλμπουμ σου “Greece is mine”.
Περιέχει μερικά από τα πιο αγαπημένα μου ελληνικά τραγούδια. Νοιώθω πολύ τυχερός και ευλογημένος που βρήκα τη σωστή δισκογραφική εταιρεία, Violins Productions στην Πάρο και το σωστό παραγωγό, τον Σπύρο Μπάλιο, που συγκέντρωσε υπέροχους μουσικούς όπως ο Γιώργος Τσιατσούλης, ακορντεόν, ο Λευτέρης Χαβουτσάς, κιθάρα, ο Βαγγέλης Καρίπης, κρουστά, ο Ανδρέας Πολυζωγόπουλος, τρομπέτα, οι οποίοι έκαναν εξαιρετικά πράγματα με πολύ μεράκι.
Για εμένα ήταν σημαντικό να ηχογραφήσω αυτό το άλμπουμ με Έλληνες μουσικούς.
Αν γνωρίζεις τα πρωτότυπα τραγούδια μπορείς να τα εξελίξεις χωρίς να χάσεις την ουσία τους. Τα καταφέραμε, παρά την «κλονισμένη» σχέση μεταξύ των δύο χωρών. Αποδείξαμε ότι Έλληνες και Γερμανοί μπορούν να συνεργαστούν πολύ καλά.
Umano: Γιατί διάλεξες τον τίτλο Greece is mine, δηλαδή η Ελλάδα είναι δική μου;
Τον επέλεξα για τρεις λόγους. Ο πρώτος είναι το τραγούδι Δική μου είναι η Ελλάς που υπάρχει μεταφρασμένο στο άλμπουμ. Η γυναίκα που έχει τα πνευματικά δικαιώματα των στίχων ήθελε να χρησιμοποιήσω αυτόν τον τίτλο αντί για το Πρέζα όταν πιεις, γιατί ήθελε να τονίσει την πολιτική σημασία του τραγουδιού και όχι την πτυχή των ναρκωτικών.
Αυτό οδήγησε στον δεύτερο λόγο που επέλεξα αυτόν τον τίτλο. Παρ’ όλο που το τραγούδι είναι σχετικό με τα επακόλουθα της Μικρασιατικής Καταστροφής, έχει κάτι να πει και για τη σύγχρονη κρίση. Η Τρόικα προκάλεσε πλήγματα στην Ελλάδα. Οι λαοί και το μεγαλύτερο μέρος των Μ.Μ.Ε., τουλάχιστον στην Γερμανία, συμμορφώθηκαν με αυτό.
Διαφωνώ με τις πολιτικές της Τρόικας και αισθάνομαι ντροπή για τη σφοδρή κατακραυγή της Ελλάδας και του λαού της από την πλειοψηφία των Γερμανικών μέσων ενημέρωσης. Ως εκ τούτου, η Ελλάδα είναι δική μου, όχι δική τους… Είναι μία δήλωση αλληλεγγύης κατά της λιτότητας και της συκοφαντίας μίας ολόκληρης χώρας και του λαού της.
Ο τρίτος λόγος είναι προσωπικός. Έχοντας έρθει στην Ελλάδα και έχοντας ασχοληθεί με τη μουσική, τον πολιτισμό και τους ανθρώπους της, έμαθα πολλά πράγματα που κρατάω σαν φυλαχτό και με έχουν διαμορφώσει ως άνθρωπο. Έχω ενσωματώσει τις αξίες που βίωσα εδώ όπως η φιλοξενία, η αξιοπρέπεια, το φιλότιμο, η ιδέα της παρέας… τις έκανα δικές μου.
Ακόμα και αν πολλοί πιστεύουν πως αυτές οι αξίες δεν υπάρχουν πια, εγώ ως Γερμανός, τις βλέπω συχνά και ξεκάθαρα. Νομίζω ότι είναι στο χέρι του καθενός να τις κρατήσει ζωντανές.
Umano: Στις 25 Ιανουαρίου θα σε δούμε στο Σταυρό του Νότου. Τι έχεις ετοιμάσει για εμάς αυτή τη φορά;
Φυσικά, θα παίξουμε το άλμπουμ. Θα παίξουμε και άλλα ελληνικά τραγούδια τα οποία ετοίμασα μετά την ηχογράφηση του άλμπουμ. Επιπλέον, θα παρουσιάσουμε και μερικά από τα δικά μου τραγούδια. Θα είμαι με τον Γιάννη Αγγελόπουλο στα ντραμς, τον Παρασκευά Κίτσο στο μπάσο και τον Στέλιο Χατζηκαλέα στην τρομπέτα.
Umano: Ποια είναι η άποψή σου για το ελληνικό κοινό;
Μέχρι τώρα οι εντυπώσεις μου από το ελληνικό κοινό είναι πολύ θετικές. Είναι ζεστό, φιλόξενο και ευσυνείδητο. Φαίνεται να είναι αρκετά ανοιχτό προς μία διαφορετική προοπτική στη δική του μουσική.
Umano: Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;
Ελπίζω ότι θα έχουμε την ευκαιρία να παίξουμε σε περισσότερες συναυλίες σε όλη την Ελλάδα. Υπάρχουν ακόμα πολλά μέρη σε αυτή τη χώρα στα οποία δεν έχω πάει ακόμα και θα ήθελα να δω. Και μετά σιγά σιγά, θα δουλέψουμε πάνω στο επόμενο άλμπουμ.
Umano: Αν μπορούσες να αλλάξεις κάτι στον κόσμο, τι θα άλλαζες;
Δύσκολη ερώτηση! Είμαι ρεαλιστής, που σημαίνει ότι δε μπορώ να αλλάξω τον κόσμο μόνος μου. Είναι μάταιο να το ονειρεύεσαι. Αντ’ αυτού, πιστεύω ότι πρέπει να «δουλέψουμε» την αλληλεγγύη. Μόνο με μία αλληλέγγυα συμπεριφορά θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τα πολιτικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Αυτό επιτυγχάνεται γνωρίζοντας ότι οι περισσότεροι από εμάς έχουμε κοινές ανησυχίες, ανάγκες και φόβους και δε πρέπει να μας χωρίζουν πολιτικές, οικονομικές πεποιθήσεις, θρησκείες ή εθνικές ιδεολογίες.
Ακούστε το Greece is Mine του Christian Ronig: https://www.youtube.com/watch?v=vlBTTL70hDc&list=PLjaFT7kCCvjhouYO8oLlO0WcBh9ADezJ0
Σχόλια