Από το efsyn.gr / Νησίδες / Αλίκη Πανοπούλου 21-22.09.2019
Η Άννα-Μαρία μίλαγε πολύ. Έκανε μεγάλες μακροσκελείς περιγραφές και έβγαινε από το θέμα της συζήτησης. Δεν έφτανε ποτέ στην ουσία. Έμοιαζε να ασχολείται με χιλιάδες άλλα θέματα και λεπτομέρειες που δεν αφορούσαν όμως την απάντηση στην ερώτηση που της είχα κάνει.
Έτσι, λοιπόν, με την Άννα-Μαρία δεν είχα ξεκάθαρη εικόνα για το τι είχε φάει. Ενα κομμάτι του διαλόγου μας ήταν συνήθως το εξής: «Λέτε ότι “ξεφύγατε”, μπορείτε να μου περιγράψετε τι φάγατε;». Και η Άννα-Μαρία ξεκινούσε την Οδύσσειά της...
«Πήγα σε ένα τραπέζι, δεν ήθελα να πάω, ήταν εκεί μαζεμένοι αρκετοί συνάδελφοι που δεν με συμπαθούν, και μου έτυχε να κάτσω δίπλα στην πιο κουτσομπόλα του γραφείου... κι ένιωθα πολύ πιεσμένη κι είχα κι ένα άγχος για το τι θα φάω»
– «Ωραία, εσείς τι φάγατε;»
– «Είχε μπουφέ, υπήρχαν τεράστιες πιατέλες με χοιρινό με μια περίεργη σάλτσα, μου είπαν ότι ήταν γλυκόξινη, είχε αρνί...»
– «Εσείς τι φάγατε με ενδιαφέρει!»
– «Α, εγώ πήρα κοτόπουλο, τρία μικρά κομμάτια, κι είχε και μανιτάρια που δεν μου αρέσουν καθόλου, οπότε δεν πήρα, υπήρχε κι αυτό το απαίσιο ξινό λάχανο που μια φορά το έφαγα κι έκανα εμετό...».
Τη διέκοπτα διαρκώς και την ξαναρωτούσα: «Δεν με ενδιαφέρει τι δεν φάγατε, προσπαθήστε να μου περιγράψατε τι διαλέξατε να φάτε»
– «Α! ναι» συνέχιζε την περιγραφή της «υπήρχαν μικρά σφολιατάκια με τυρί και μια πίτα σαν κις-λορέν με βάση το σπανάκι κι έφαγα από αυτά κάποια»
– «Πόσα;» επέμενα να προσδιορίσει την ποσότητα που κατανάλωσε.
- «Εε, δύο τρία κομμάτια και λίγη πίτα, δεν θυμάμαι, αλλά έβαλα πολλή σαλάτα, είχε τέσσερα είδη σαλάτας και πήρα απ’ όλες, βέβαια είχαν πολύ λάδι και βαλσάμικο και δεν μπορούσα να υπολογίσω πόσο παχυντικές είναι».
Σταθερά εγώ την ξαναρωτούσα: «Μπορείτε να περιγράψετε τα είδη των λαχανικών που φάγατε, τι περιείχαν οι σαλάτες που φάγατε;». Παύση, δεν μίλαγε, δυσκολευόταν άραγε να περιγράψει τις ντομάτες και τ’ αγγούρια ή τα πράσινα λαχανικά;
«Παρασύρθηκα και ήπια δύο ποτά, δεν κατάφερα να μη φάω ψωμί, χάλια τα έκανα όλα». Ύστερα από αρκετή μάχη με τον τρόπο που είχε μάθει να εκφράζεται και τεράστιο κόπο εκ μέρους της, διαπίστωσα πως η δυσκολία της προερχόταν από το γεγονός πως η σαλάτα που κατανάλωσε σε μεγαλύτερη ποσότητα περιείχε μακαρόνια.
Είχε φάει μακαρονοσαλάτα και αδυνατούσε να το μεταφέρει με λέξεις σ’ εμένα. Τελείωσε την ιστορία της με τα τέσσερα γλυκά που είχε καταναλώσει.
Πρόσεξα πως η Άννα-Μαρία ολοκλήρωσε την ιστορία της, μια ιστορία που της είχα ζητήσει να αφηγηθεί για να έχουμε ξεκάθαρη εικόνα για το γεύμα εκείνης της βραδιάς· να μπορέσουμε να προσδιορίσουμε την ποσότητα και τα είδη της τροφής που κατανάλωσε, ώστε να διακρίνει τι ακριβώς είχε κάνει. Και αυτό που τελικά είχαμε ήταν μικρές ιστορίες για τους άλλους, για την ποικιλία εδεσμάτων που είχε στον μπουφέ και σίγουρα για τη δύσκολη θέση στην οποία βρισκόταν.
Το σημαντικό είναι πως και η ίδια αυτήν τη θολή εικόνα κουβαλούσε μέσα της, δηλαδή δεν ήξερε ακριβώς τι είχε φάει (τι είχε πράξει) κι αυτό της δημιουργούσε διαρκή αγωνία. Δεν γνώριζε τι θα γίνει. Θα πάχαινε έπειτα από αυτό το γεύμα, δεν θα πάχαινε; Ηταν θυμωμένη, αισθανόταν αδικημένη; Είχε λυπηθεί από τη συμπεριφορά των συναδέλφων της;
Η Άννα-Μαρία κατ’ ουσίαν δεν περιέγραφε, απολογούνταν. Χωρίς να το καταλαβαίνει απέφευγε να περιγράψει τι έφαγε και απόλαυσε.
Η Άννα-Μαρία έλεγε πολλά, αλλά δεν έλεγε τίποτα για αυτήν. Τρία πράγματα συνέβαιναν και συντελούσαν στο να υπάρχει αυτή η θολή, ασαφής εικόνα που μετέφερε και κουβαλούσε μέσα της για το πώς σιτίστηκε.
Πρώτον, αισθανόταν ένοχη, δεύτερον, είχε μάθει να παρατηρεί τι συμβαίνει γύρω της, πώς λειτουργούν οι γύρω της και όχι πώς λειτουργεί η ίδια· και τρίτον, είχε συνηθίσει να κρύβει και να φρενάρει τα συναισθήματά της χρησιμοποιώντας για φρένο την αυτό-επίκριση.
Η Άννα-Μαρία μίλαγε για καταστάσεις, συνθήκες, μπερδεμένα συναισθήματα, όπως άγχος ή πίεση. Έβλεπε τους Άλλους και όχι τον εαυτό της. Πίεση μας δημιουργούν τα συναισθήματα που βιώνουμε, άγχος τι σημαίνει σε ελεύθερη μετάφραση; Ποια συναισθήματα εμπεριέχονται στην έκφραση «έχω άγχος»; Σίγουρα υπάρχει αγωνία και φόβος. Φαινόταν ότι της ήταν πολύ δύσκολο να περιγράψει και να γίνει κατανοητή.
Από ποιον όμως να γίνει κατανοητή, ποιος έπρεπε να την καταλάβει; Εγώ; Η δουλειά μου ήταν να μπορώ να αντιλαμβάνομαι τη δυσκολία που είχε και τη θολή εικόνα που κουβαλούσε. Εκείνης δουλειά ήταν να πιάσει επαφή με τον εαυτό της... Η Άννα-Μαρία όμως δεν μπορούσε να διακρίνει ούτε τι είχε φάει μα ούτε και τι συναισθήματα ένιωθε. Και αυτά τα δύο είναι αλληλένδετα.
Η πολυφαγία είναι λαλιά, ομιλία. Είναι αυτή που ακουμπάμε γιατί δεν ακουμπάμε το «μέσα» μας. Συμβολική μεν, απαραίτητη δε. Η πολυφαγία πολλές φορές αντικαθιστά τη συνομιλία που δεν έχουμε με τον εαυτό μας. Η παραποιημένη μορφή έκφρασης των επιθυμιών και των αρνήσεών μας. Σαν να τρώμε αντί να μιλάμε και, ταυτόχρονα, σαν να καταπίνουμε αυτό που νιώθουμε, αφού δεν το εκφράζουμε. Έστω κι έτσι, όμως, υπάρχει «λαλιά» υπάρχει αποφόρτιση. Αλλιώς;
Σχόλια