Τέλος; Ο πιο γόνιμος τρόπος να ζεις είναι να αποδέχεσαι το τέλος.

Από το efsyn.gr / Της Μαριαλένας Σπυροπούλου Ψυχολόγου - ψυχοθεραπεύτριας
Στο απέναντι τραπέζι δυο νέοι άνθρωποι συζητούν. Λίγο μετά, το κορίτσι κλαίει. Καταλαβαίνω από τα συμφραζόμενα και από τον έντονο τόνο στη φωνή τους ότι αποφάσισαν να δώσουν τέλος στη σχέση τους. Και οι δύο, άσχετα με την αιτία ή με το ποιος αποφασίζει, δείχνουν πανικοβλημένοι. «Και μετά τι θα γίνει;», μοιάζουν να αναρωτιούνται ο καθένας για τον εαυτό του.

Μια γνωστή μου δυσκολεύεται να βάλει ένα τέλος στις σπουδές της. Τα τελευταία 25 χρόνια σπουδάζει κάτι, με τον ίδιο έντονο ρυθμό και τις ίδιες μεγάλες απαιτήσεις από τον εαυτό της. Αναρωτιέμαι γιατί δεν μπορεί να βάλει ένα τέλος σ' αυτήν την περίοδο της ζωής της, όπου η μαθητεία θα αντικατασταθεί από την ενεργό δράση. Το τέλος είναι μάλλον αυτό που τη δυσκολεύει. Και κυρίως το μετά.

Ενας επίδοξος συγγραφέας τελειώνει μέσα του το κάθε του βιβλίο πριν καν το αρχίσει. Δεν προλαβαίνουν να στηθούν οι λέξεις στο χαρτί και εκείνος έχει εγκαταλείψει την ιδέα από φόβο μήπως αναγκαστεί να το γράψει. Γιατί εάν το γράψει, θα πρέπει να το ολοκληρώσει. Να το τελειώσει μέσα του και να πάει παρακάτω. Και αυτό απ' ό,τι φαίνεται δεν είναι και τόσο εύκολο για την ψυχοσύνθεσή του. Δεν είναι και τόσο εύκολο για τις αντοχές του.

Ζούμε καθημερινά μικρές και μεγάλες στιγμές θανάτου. Σημαντικές και ασήμαντες. Το τέλος σηματοδοτείται από τον σκοπό. Νοηματοδοτεί την ίδια τη ζωή. Τι θα κάναμε σ' αυτήν τη ζωή εάν δεν υπήρχε το τέλος; Πώς θα τη ζούσαμε; Και πόση σημασία θα δίναμε στη διαδρομή, εάν στο πίσω μέρος του μυαλού μας γνωρίζαμε ότι έχουμε άπειρες ευκαιρίες να την επαναλάβουμε εις το διηνεκές.

Κάθε φορά που αναλαμβάνουμε κάτι, ξεκινά και ένα μαγικό ταξίδι. Η αρχή δεν είναι πάντα ευχάριστη, παρ' όλο που είναι εξιδανικευμένη όταν την κοιτάμε εκ των υστέρων. Το ανεξήγητο όμως είναι ότι και το τέλος ξέρουμε. Και τον τρόπο, καμιά φορά. Και ενώ στο μυαλό μας όλα φαντάζουν αιώνια, από την άλλη με τον έναν ή τον άλλο τρόπο επιδιώκουμε κάτι να τελειώσει, για να ξαναρχίσει κάτι άλλο. Μια σχέση, μια φιλία, ένα ταξίδι, ένα σεμινάριο, μια ερωτική πράξη, τούτη εδώ η στήλη, όλα ξεκίνησαν από μια αστραπιαία επιθυμία. Και στην κήρυξη της έναρξης από δίπλα σιγοπαίζεται και το εμβατήριο της λήξης. Η αμφιθυμία άλλωστε είναι η καλύτερη σύντροφος του ανθρώπου, συνειδητή και ασυνείδητη. Δυσκολευόμαστε να μπούμε στον χορό, δυσκολευόμαστε να τον αποχωριστούμε, αν και κατά βάθος όσο το τέλος δεν είναι οριστικό, πάντα ελπίζουμε για έναν καλύτερο ρυθμό.

Οταν ήμουν μικρή βίωνα κάθε είδους τέλος σαν έναν βίαιο αποχωρισμό. Σαν ένα ψυχικό ξερίζωμα. Τότε οι μικροί αποχωρισμοί της ηλικίας ισοδυναμούσαν με αφανισμό. Τα συναισθήματα ήταν πιο έντονα από τα πραγματικά μεγέθη.

Περνώντας τα χρόνια, όπως κάθε ενήλικος που εκτίθεται, δεν αποχωρίστηκα μόνο καλές φίλες επειδή πήγαν σε άλλο σχολείο, ούτε το μεγαλύτερο πένθος προέκυπτε από μερικές ξέγνοιαστες καλοκαιρινές διακοπές που τέλειωσαν. Το τέλος ήρθε πολλές φορές βίαια, σκληρά και βασανιστικά. Εφυγαν άνθρωποι, τέλειωσαν εποχές, σχέσεις, δουλειές. Κάποιες τέλειωσαν και με δική μου συναίνεση. Ή με δική μου επιθυμία. Ο πόνος σε πολλές περιπτώσεις ήταν αβάσταχτος, αλλά ποτέ δεν πίστεψα ούτε για μια στιγμή ότι όλα χάνονται, όπως τότε. Και τώρα, με την αφορμή της λήξης μιας από τις καλύτερες συνεργασίες που είχα ποτέ με την «Εφημερίδα των Συντακτών», αναλογίζομαι πόσα πολλά αποκόμισα από ένα μοναχικό ταξίδι με λέξεις που ξεκίνησε στην οθόνη του υπολογιστή μου. Πόσο συγκλονιστικά έπαψε από πολύ νωρίς να είναι μοναχικό και πώς οι λέξεις γέννησαν και άλλες λέξεις και αυτές με τη σειρά τους συναισθήματα. Και πολύ γρήγορα κέρδισα ανθρώπους και φίλους, όχι αναγνώστες. Σκέφτομαι ότι ίσως ο πιο γόνιμος τρόπος να ζεις είναι να αποδέχεσαι το τέλος, όποιο και εάν είναι αυτό. Οχι ως κάτι αναγκαστικό ή ψυχοφθόρο, αλλά ως μία εξίσου σημαντική παράμετρο με την αρχή. Το ότι θα συμβεί στο ενδιάμεσο απλά λέγεται ζωή. Και όσο η ζωή κυλά, κανείς δεν χάνεται.
 
marialenas77@gmail.com

Σχόλια