Από το efsyn.gr / Της Μαριαλένας Σπυροπούλου / Ψυχολόγου και ψυχοθεραπεύτριας
«Να ήμουν δέκα χρόνια μεγαλύτερος, θα είχα καταφέρει να φτιάξω μια πιο στέρεη επαγγελματική ζωή», λέει ένας σαραντάρης ελεύθερος επαγγελματίας.
«Ισως δεν έπρεπε να είχα σπουδάσει μουσική. Νιώθω ότι έκανα λάθη στην επιλογή επαγγέλματος», λέει μια 35χρονη μουσικός, με διδακτορικό και πλούσιο βιογραφικό.
«Εάν δεν είχα πάρει αυτό το δάνειο, δεν θα ήμουν τώρα δεμένος χειροπόδαρα», λέει ένας νέος 38χρονος πατέρας.
«Αν, αν, αν», η κρίση φέρνει στο προσκήνιο τις επιλογές της ζωής μας. Επιλογές που έγιναν πριν από αρκετά χρόνια, με άλλα κριτήρια, σε άλλη εποχή, με άλλο γνώμονα και άλλες επιθυμίες. Είναι γεγονός ότι ιδίως η γενιά των 30-40 δεν διανοήθηκε ποτέ ότι θα σκάσει πάνω της μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις σε εγχώριο επίπεδο αλλά και σε ευρωπαϊκό. Ισως και ψυχολογικά είναι η γενιά που διατήρησε με νύχια και με δόντια την αέναη εφηβεία της. Οι περισσότεροι σημερινοί σαραντάρηδες δεν γεννήθηκαν όμως ούτε μεγάλωσαν με τις κατακτήσεις της τεχνολογίας ή με την επίπλαστη ευμάρεια της τελευταίας δεκαπενταετίας, όπως οι σημερινοί εικοσάρηδες. Για αυτούς δεν ήταν όλα αυτονόητα όσον αφορά το χρήμα. Μεγάλωναν σε σχετικά πιο μικρά διαμερίσματα στα Πατήσια, το Παγκράτι, τη Νέα Σμύρνη και τα Πετράλωνα, μίλαγαν μόνο ελληνικά, τα αγγλικά έμπαιναν στη ζωή τους μετά τα έξι τους χρόνια. Οι γιαγιάδες ήταν ακόμα στο σπίτι και η γειτονιά παρέμενε γειτονιά. Οι ανέσεις ήταν περιορισμένες αλλά με μεγάλη διάθεση από πλευράς γονέων να γίνουν… ανετότερες. Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου σε ολόκληρη τη χώρα συντελούνταν σε ευθεία αναλογία με το μεγάλωμα αυτής της γενιάς. Για τους περισσότερους, κάθε χρόνος που έμπαινε ήταν και καλύτερος. Οι δουλειές αναπτύσσονταν, τα διαμερίσματα γίνονταν μεγαλύτερα, τα δάνεια έμπαιναν στη ζωή των γονιών τους και οι επιστήμες και οι τέχνες ήταν τα πεδία στα οποία έπρεπε αυτονοήτως να στραφούν. Τα χρήματα δεν περίσσευαν, δεν ήταν εφικτό να πάει κάποιος για προπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό, τη στιγμή που ήταν και συνώνυμο μιας κάποιας αποτυχίας για το παιδί εκείνο που δεν κατόρθωνε να εισαχθεί σε ελληνικό πανεπιστήμιο. Αλλά ήταν η πρώτη γενιά που είχε πολλά δικαιώματα επιλογής. Γιατί ήξερε ότι θα ζούσε καλύτερα από τους γονείς της. Θα σπούδαζε μακροχρόνια, θα είχε σημαντική κατάρτιση, θα είχε επαγγελματικά όνειρα έχοντας απομυθοποιήσει την πολιτική ως καριέρα. Τουλάχιστον, οι περισσότεροι, όσοι ήταν ωραίοι τύποι και είχαν πίστη στα φτερά τους. Η Ελλάδα άλλαζε μέρα με τη μέρα και εμείς ξέραμε πώς να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που μας δίνονταν, με επίκεντρο τις εμπειρίες και την περιπέτεια. Δεν είχαμε πολλά να χάσουμε και δεν πιστεύαμε ποτέ ότι θα τα χάσουμε και αυτά. Μέχρι που ήρθε η κρίση και μαζί και η ενηλικίωση. Αυτή η τελευταία περίοδος είναι η μοναδική περίοδος που οι άνθρωποι γύρω μου και κυρίως αυτής της γενιάς, που δεν είναι μικροί αλλά ούτε μεγάλοι, αναρωτιούνται εάν έκαναν καλά. Εάν επέλεξαν σωστά. Εάν έχασαν χρόνο. Εάν εκμεταλλεύτηκαν τις δυνατότητες, εάν αφέθηκαν σε ένα όνειρο που έγινε εφιάλτης. Αμφισβητούν τον εαυτό τους, την κριτική τους ικανότητα, ότι δεν κοίταξαν το Δημόσιο ως λύση, ότι δεν έμειναν στο εξωτερικό τότε που τους έγινε εκείνη η πρόταση, ότι δεν έγιναν υπερβολικά κυνικοί, ότι διάλεξαν το επάγγελμα της καρδιάς τους έναντι της τσέπης τους. Οτι παντρεύτηκαν από έρωτα, ότι άργησαν να παντρευτούν και να κάνουν παιδιά, ότι δεν παντρεύτηκαν… ένας μακρύς κατάλογος αμφισβητήσεων σε όλα αυτά που έγιναν και δεν έγιναν.
Οταν φτάνεις σε ένα σημείο να αμφισβητείς την πορεία της ζωής σου, αμφισβητείς τον ίδιο σου τον εαυτό. Και ιδίως τώρα συμβαίνει σε μια γενιά που δυσκολεύτηκε να βρει τον εαυτό της και που υπήρξε ιδιαίτερα σκληρή με τον καθρέφτη της, για άλλους λόγους, ψυχικούς. Το τι έγινε μας έχει ξεπεράσει προ πολλού. Κανείς δεν μπορούσε να το προβλέψει. Αυτό που μας συνέβη είναι κάτι για το οποίο οι περισσότεροι δεν φταίμε. Γι” αυτό και δεν χρειάζεται να πνιγούμε μέσα σε συνεχείς αφορισμούς και αμφισβητήσεις. Σε κάθε τραυματικό γεγονός, πρέπει να δώσουμε χρόνο στην αποδοχή. Να δούμε ότι όπως και σε έναν σεισμό δεν ξέρεις ποτέ πού θα σε βρει και τελικά δεν είσαι ποτέ κατάλληλα προετοιμασμένος. Σίγουρα όμως υπάρχουν και θετικά. Είναι μέσα μας, είναι δίπλα μας. Είμαστε εμείς τα θετικά. Είμαστε φορείς αυτής της μνήμης της Ελλάδας του τότε, του μετέπειτα και του τώρα. Των αντιθέσεων και των χασμάτων. Και της απόπειρας για ενοποίηση όλων αυτών. Ισως γι” αυτό καθυστερήσαμε λίγο περισσότερο στη σκέψη. Ισως γι” αυτό κριθήκαμε άτολμοι. Ισως γι” αυτό θέλαμε μια ωραία, ήρεμη ζωή. Αλλά αυτό το βίωμα είναι μέσα μας. Στο μικρό ζεστό διαμέρισμα της πρώτης μας ζωής και των ονείρων. Στο αναλογικό τηλέφωνο της άκοπης επικοινωνίας με τον άλλο. Στην τηλεόραση που ξεκινούσε μετά τις 5 το απόγευμα αφήνοντας χώρο και χρόνο στην εσωτερική φωνή μας. Στα ελληνικά ως τη μόνη γλώσσα της καρδιάς μας. Στοιχεία που δυστυχώς δεν διαθέτουν οι νεότεροι. Ας τα επανεφεύρουμε.
marialenas77@gmail.com
Σχόλια