Ντ’ Ανούντσιο: Πατριώτης ή φασίστας;


Από το efsyn.gr / ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ / του Περικλή Κοροβέση
Μπορεί ο ναζισμός και ο φασισμός να συνετρίβησαν στρατιωτικά στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά, φιλοσοφικά, ιδεολογικά και πολιτικά, παρέμειναν όπως ήταν πάντα. Ενα κυρίαρχο ρεύμα ιδεών που γοήτευσε και στράτευσε πολλούς σημαντικούς διανοούμενους του 19ου και του 20ού αιώνα. Ο ναζισμός και ο φασισμός μπορεί να ήταν οι ιδεολογικές ντίβες της Ακρας Δεξιάς, αλλά δεν ήταν ενιαίο κίνημα. Την περίοδο της δεκαετίας του 1930, η κάθε χώρα της Ευρώπης δημιουργούσε τον φασισμό που μπορούσε. Οι μελετητές αυτού του φαινομένου διαπιστώνουν πως ο φασισμός μεταλλάσσεται από χώρα σε χώρα και έχει τη δυνατότητα να πάρει πολλές μορφές, να κρυφτεί σε ποικίλα ιδεολογικά προσωπεία, ακόμα και αντιναζιστικά, όπως π.χ. ο Λεπέν που έκανε μήνυση σε όποιον τον αποκαλούσε ναζί, ασχέτως αν ο ίδιος είχε δηλώσει την προηγούμενη μέρα πως το Ολοκαύτωμα είναι μια λεπτομέρεια της Ιστορίας. Αυτό που τους ένωνε όλους ήταν η βία κατά των αδυνάτων.

Μια άλλη λεπτομέρεια είναι εντυπωσιακή. Εβραίοι ήταν και υψηλόβαθμα στελέχη του κόμματος του Μουσολίνι μέχρι το 1938. Εκδιώχθησαν από το φασιστικό κόμμα ύστερα από τελεσίγραφο του Χίτλερ. Αλλά ας ξαναγυρίσουμε στους διανοούμενους. Ο μεγάλος Ιταλός συγγραφέας Γκαμπριέλε Ντ’ Ανούντσιο, που ξεκίνησε τη ζωή του έτοιμος να κάνει τα πάντα για μια ένδοξη καριέρα (γράμμα στον εκδότη του, 1897), θεωρείται ο «Ιωάννης ο Βαπτιστής» του Μουσολίνι. Οι μελετητές του μας δίνουν ένα πορτρέτο αδίστακτου καριερίστα, φιλοχρήματου, νάρκισσου, με ειδικότητα να γοητεύει πλούσιες και διάσημες γυναίκες (ανάμεσά τους και η περίφημη ηθοποιός Ελεωνόρα Ντούζε και η ζάπλουτη μαρκησία Λουίζα Κασάτι, της οποίας την περιουσία ξεκοκάλισε). Φορούσε πάντα τα πιο ακριβά ρούχα, σύχναζε στους πιο αριστοκρατικούς κύκλους, αγαπούσε τα άλογα, τους σκύλους, τα αυτοκίνητα και οδηγούσε αεροπλάνα, ενώ δεν έχανε ευκαιρία να είναι πάντα στη δημοσιότητα. Το 1882, για να προωθήσει το δεύτερό του βιβλίο («Canto novo»), έστειλε ανωνύμως ένα δελτίο Τύπου, λέγοντας πως ο Ντ’ Ανούντσιο σκοτώθηκε πέφτοντας απ’ το άλογό του. Και το βιβλίο του έγινε μπεστ σέλερ. Ηδη από τότε η αγορά λειτουργούσε μοντέρνα. Πέρα από την καριέρα του, ήταν φανατικός με τον πόλεμο. Το 1916, τον βρίσκουμε βομβαρδιστή της Ιταλικής Πολεμικής Αεροπορίας, και έπαιρνε μεγάλη ευχαρίστηση να βομβαρδίζει αυστριακούς στόχους. Αυτό βέβαια είχε μια συνέπεια: χτυπήθηκε άσχημα από κάποια αντιαεροπορική βολή και έχασε το ένα του μάτι. Αυτό ήταν το δεύτερο σοβαρό ατύχημα για το ωραίο και εξεζητημένο look του. Το πρώτο ήταν όταν έμεινε τελείως καραφλός και έχασε τις ωραίες του μπούκλες που τον έκαναν να μοιάζει με άγριο ντροπαλό κορίτσι. Αλλά τα διόρθωσε και τα δύο. Φορούσε πάντα ένα ωραίο καπέλο και το βγαλμένο μάτι το έκρυβε με ένα μονόκλ.

Είχε φιλοδοξίες να γίνει Ντούτσε. Και πήρε την πρωτοβουλία να καταλάβει το Φιούμε, ένα μικρό λιμάνι στην Κροατία, όπου ο περισσότερος κόσμος μιλούσε ιταλικά όπως και στην Τεργέστη. Το 1919, η πόλη είχε πέσει. Εκεί, λοιπόν, δημιουργεί το πρώτο φασιστικό καθεστώς στην Ευρώπη, σε στιλ «Ντ’ Ανούντσιο» πριν από τον Μουσολίνι. Το μικροκαθεστώς αυτό κράτησε δεκαπέντε μήνες, είχε ανακηρυχθεί ανεξάρτητο κράτος και ο ίδιος ο Ντ’ Ανούντσιο πήρε τον τίτλο του Ντούτσε. Σε αντίθεση με τον φουτουριστή ποιητή Μαρινέτι που συνεργάστηκε πρόθυμα με τον Μουσολίνι, ο Ντ’ Ανούντσιο τον έβλεπε ανταγωνιστικά, επειδή θεωρούσε ότι πήρε τη θέση που ανήκε στον ίδιο. Το 1922, ο Ντ’ Ανούντσιο βρίσκεται στην έπαυλή του και πέφτει από το παράθυρό του και πληγώνεται άσχημα. Υπάρχουν δύο εκδοχές για το γεγονός. Η μία ήταν ότι εκπαραθυρώθηκε και η άλλη πως έπεσε μεθυσμένος. Εγώ μπορώ να υποθέσω πως ήταν και τα δύο. Και αυτό το στηρίζω στην έχθρα του Μουσολίνι προς τον Ντ’ Ανούντσιο.Ο Μουσολίνι ουδέποτε εξασφάλισε την τόσο επιθυμητή υποστήριξη του «Πάπα» του ιταλικού φασισμού. Και είχε δηλώσει: «Οταν υπάρχει ένα σάπιο δόντι, έχεις δύο λύσεις. ‘Η βγάζεις το δόντι και το πετάς ή το γεμίζεις χρυσάφι. Με τον Ντ’ Ανούντσιο προτίμησα τη δεύτερη λύση». Και πράγματι του παραχώρησε ένα παλάτι του 18ου αιώνα που του επέτρεπε να ζει στην ύψιστη πολυτέλεια και στα μεγαλεία που ήθελε, εξασφαλίζοντας τη σιωπή του. 

Οι φασιστικές Αρχές υποπτεύονταν πως είχε μετατρέψει το σπίτι του σε κέντρο ναζιστικής κατασκοπίας. Αυτό δεν αποδείχθηκε. Αλλά σίγουρα για τον Ντ’ Ανούντσιο μια περιπέτεια με τους ναζί θα ήταν πιο γοητευτική από τη νομιμοφροσύνη στον Μουσολίνι. Αλήθεια, αν είχαμε έναν Ελληνα Ντ’ Ανούντσιο, πού θα τον κατατάσσαμε; Στους φασίστες ή στους πατριώτες; Και όταν υπάρχουν τέτοια διλήμματα, η Χρυσή Αυγή -είναι θέμα χρόνου- αύριο ίσως είναι τελείως μεταλλαγμένη. Θυμόμαστε πως ο Πλαστήρας ήταν θαυμαστής του Μουσολίνι; 

perkor29@gmail.com

Σχόλια