Από το doctv.gr / ΜΑΡΙΑ ΜΑΝΩΛΕΛΗ
Η Μαρία Μανωλέλη ταξίδεψε με ΚΤΕΛ, 20 χρόνια μετά
ΕΧΕΙΣ ΤΑΞΙΔΕΨΕΙ ΜΕ ΚΤΕΛ ΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ ’80; Τότε που οδηγός και επιβάτες απολάμβαναν τα τσιγάρα τους μέσα στο λεωφορείο, έτσι ώστε να δημιουργείται ένα ωραιότατο ντουμάνι και στο τέλος του ταξιδιού να μυρίζεις λες και ξενύχτησες σε χαρτοπαιχτική λέσχη; Η μουσική από το ραδιόφωνο ήταν οπωσδήποτε λαϊκά, με πρωταγωνιστές τον Στράτο (αχ) και τον Στέλιο (βαχ), εκτός αν επρόκειτο για τα ΚΤΕΛ Κρήτης όπου τότε το ρεπερτόριο ήταν αποκλειστικά λύρα-λαούτο-μαντινάδες και στο τζάμι του παρμπρίζ κρεμόταν μαύρο φιλέ.
ΠΡΟΣΦΑΤΩΣΤΑΞΙΔΕΨΑ ΜΕ ΚΤΕΛ ΞΑΝΑ. Είκοσι τόσα χρόνια αργότερα. Ε, ναι, εύλογο χρονικό διάστημα για να διαπιστώσει αλλαγές και το λιγότερο παρατηρητικό μάτι, πόσο μάλλον ένας ψυχάκιας με τη λεπτομέρεια. Η λίστα που παραθέτω είναι ερασιτεχνική και συντάχτηκε στο χρόνο που διαρκεί ένα ταξίδι 2,5 ωρών.
1. ΟΙ ΑΝΕΣΕΙΣ: Τα σημερινά λεωφορεία είναι μακράν καλύτερα. Με κλιματισμό που λειτουργεί μια χαρά, καθαρά και με σκούρες κουρτίνες οι οποίες σε προστατεύουν από τη ντάλα, που τα παλιά χρόνια σε συνδυασμό με την τσιγαρίλα σε έκανε κοτόπουλο.
2. Η ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ: Τα λεωφορεία πλέον διαθέτουν τηλεόραση. Η ταινία που έδειχνε τη μέρα που ταξίδεψα ήταν μία του ’80 με την αχτύπητη ομάδα Στάθη Ψάλτη-Καίτη Φίνου και τους στάνταρ συμπρωταγωνιστές Μιχαλόπουλο, Γαρδέλη, Αλιμπέρτη, Ντούζο.Αλήθεια, γιατί όλοι αυτοί τότε πήγαιναν πακέτο; Το μουσικό κομμάτι της ταινίας ήταν πρωτοποριακό τραγούδι του νεαρού Θέμη Αδαμαντίδη με άφρο μαλλί. Οπότε έχουμε και λέμε: εξέλιξη ως προς την ύπαρξη της τηλεόρασης μέσα στο λεωφορείο, σταθερή αξία το θέαμα. Η αλήθεια είναι πως τότε τις ταινίες αυτές τις βλέπαμε στο σινεμά. Με τίποτα δε θα μπορούσαμε να τις δούμε μέσα στο λεωφορείο. Εκεί βλέπαμε απλά τους επιβάτες με styling ακριβώς όπως στις συγκεκριμένες ταινίες.
3. ΤΟ ΝΤΕΚΟΡ: Στο λεωφορείο του 2013 αριστερά, πάνω από το παράθυρο του οδηγού, μέτρησα επτά εικονίτσες με Παναγία ή Χριστό ή both. Οι δύο ήταν ξύλινες, κανονικά εικονίσματα δηλαδή, και οι άλλες πέντε χάρτινες πλαστικοποιημένες. Στον ίδιο χώρο, σε αυτό το άτυπο εικονοστάσι συστεγάζονταν δύο αρκουδάκια λούτρινα και ένα σκυλάκι Δαλματίας, δωράκια-γούτσου προφανώς της καλής του οδηγού. Πάνω από όλα αυτά, το κασκόλ της ομαδάρας, και πάνω στο κασκόλ αυτοκόλλητες καρδούλες (ήμαρτον). Στα μισά του ταξιδιού κατάλαβα βέβαια σε τι χρειάζονταν όλες αυτές οι Παναγίτσες. Ο οδηγός τις κατεβάζει απλόχερα μαζί με άλλα καντήλια σε όποιον διερχόμενο οδηγό φρενάρει ή πηγαίνει αργά. Μέχρι να φτάσουμε στον προορισμό μας, τις δύο από τις επτά τις είχαμε κεράσει. Η εξέλιξη λοιπόν στον τομέα «ντεκόρ» έχει μείνει σχεδόν αγκιστρωμένη σε αυτό της δεκαετίας του ’80.
4. Η ΜΟΥΣΙΚΗ: Η μουσική σήμερα έχει την πρόθεση να παραμείνει λαϊκή έως σκυλάδικη, μόνο που λόγω του ραδιοφωνικού αχταρμά ενδιάμεσα πέφτει και κανένας Χατζηγιάννης -ούτε αυτό το λες εξέλιξη τέλος πάντων. Καζαντζίδη δεν άκουσα σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού, αν και σήμερα, με το νέο ελληνικό κύμα μετανάστευσης, ο καλλιτέχνης είναι πιο επίκαιρος από τότε. Στην Κρήτη, σταθερά, ό,τι ίσχυε μουσικά τη δεκαετία του ’80 θα ισχύει πάντα. Το νησί δε νοθεύεται. Τέλος.
5. Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Ο οδηγός του ’80 δε μιλούσε στο κινητό του όπως έκανε μια-δυο φορές ο σύγχρονος, όμως τα χρόνια εκείνα πάντα βρισκόταν κάποιος επιβάτης συγχωριανός του που σε όλο το ταξίδι σχεδόν στεκόταν όρθιος δίπλα του και έλεγαν όλα τα νέα του νομού. Οικογένεια δεν έμενε που να μην την περάσουν ένα χεράκι, παιδί που πέρασε στο πανεπιστήμιο, ζευγάρι που παντρεύτηκε και έκανε γλέντι τρικούβερτο δεν τους ξέφευγε. Όσο για θανάτους και αρρώστιες, άλλο τίποτα, τα πάντα μάθαινε κανείς μέχρι να φτάσει. Στον τομέα αυτό λοιπόν παρατηρείται μεγάλη αλλαγή, μιας και αυτό το κοινωνικό ξεδίπλωμα δε μπορεί με τίποτα να χωρέσει σε κάτι σύντομες συνομιλίες μέσω κινητού. Η τεχνολογία έχει εισβάλει στην επικοινωνία, αλλά ο παλιός παραδοσιακός τρόπος κερδίζει πανηγυρικά.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Τα ΚΤΕΛ εξελίχτηκαν αρκετά, και προς το καλύτερο σαφώς. Τα λαϊκά στα ηχεία, το ντεκόρ και το cult ταινιάκι είναι στοιχεία που σχολιάζονται άλλωστε με κριτήρια υποκειμενικά. Αλλά αυτές οι κλασικές αξίες και εικόνες, είτε μου αρέσει είτε όχι, είναι το άρωμα μιας Ελλάδας αυθεντικής και όχι στυλιζαρισμένης για τους Ολυμπιακούς αγώνες. Τόσο οικείας και τόσο αγαπημένης μάλιστα, που σχεδόν δεν την παρατηρούμε.
Σχόλια