Πλάτες μέσα στα σκουπίδια

Από το www.efysn.gr / του Περικλή Κοροβέση
Την ιστορία της αποικιοκρατίας δεν την ξέρουμε καλά. Και αν κάτι ξέρουμε, συχνά είναι παραμορφωμένο και συχνά ρατσιστικό. Πολλές από τις αντιλήψεις μας για την κατωτερότητα των Αφρικανών, των Ασιατών ή των Αράβων έχουν τις ρίζες τους στην αποικιοκρατία. Αν πάρουμε ως έναρξη της αποικιοκρατίας τις ένδοξες «Μεγάλες Ανακαλύψεις», όπου η πολιτισμένη ανθρωπότητα αναλάμβανε να εκπολιτίσει τους άγριους και βάρβαρους ιθαγενείς, διά πυρός και σιδήρου, μετράμε πάνω από πέντε αιώνες.

Μια χούφτα ισχυρών ευρωπαϊκών χωρών, με την αναπτυγμένη πολεμική τεχνολογία τους, έσφαζαν λαούς που ποτέ δεν είχαν κάνει πόλεμο εκτός των συνόρων τους, κατέστρεφαν βίαια τον πολιτισμό τους και τις θρησκείες τους, έκλεβαν τον πλούτο τους και οι ιθαγενείς έχαναν κάθε ανθρώπινη ιδιότητα.

Η Μεγάλη Βρετανία οφείλει ένα μέρος του πλούτου της στο δουλεμπόριο και για τρεις αιώνες ήταν ασυναγώνιστη σε αυτό το επικερδές επιτήδευμα. Οι ανθρωπολόγοι του Λονδίνου είχαν αποφανθεί πως οι μαύροι δεν ανήκουν στο ανθρώπινο είδος, αλλά είναι ένα ξεχωριστό ον, μεταξύ αλόγου και ανθρώπου. Εξ ου και οι τιμές αυτών των ανθρώπινων ζώων ήταν ανάλογες με αυτές των αλόγων. Και γι” αυτόν τον λόγο οι μαύροι Αφρικανοί δεν μπορούσαν να γίνουν χριστιανοί, όπως ακριβώς δεν μπορούν να γίνουν χριστιανοί οι γάτες και οι σκύλοι.

Σήμερα, στον εικοστό πρώτο αιώνα έχουμε τις οικουμενικές Διακηρύξεις για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, τη δημιουργία του ΟΗΕ, πληθώρα διεθνών συμβάσεων που προστατεύουν τον άνθρωποι και την αξιοπρέπειά του, σημαντικά κείμενα κατά την άποψή μου, που κωδικοποιούν τα αιτήματα αγώνων της ανθρωπότητας, τουλάχιστον από την επανάσταση του Κρόμγουελ.

Οι λαοί τις υπέγραψαν με το αίμα τους. Αυτά τα υπέροχα κείμενα παραμένουν ακόμα και σήμερα στα χαρτιά και δεν αποτελούν την υλική πραγματικότητα του πλανήτη μας. Η αποικιοκρατία κυριαρχεί και σήμερα, όχι με τη μορφή της ένοπλης απόβασης αλλά με τη μορφή του οικονομικού πολέμου. Το χρέος είναι το εργαλείο του αποικισμού του αιώνα μας. Αλλά τα βασικά χαρακτηριστικά παραμένουν τα ίδια. Μόνο τα όπλα προσαρμόζονται.

Τότε, όπως και σήμερα, το πρώτο πράγμα που έκαναν οι αποικιοκράτες είναι να καταστρέψουν τη λαϊκή κουλτούρα απαξιώνοντάς την ή απαγορεύοντάς την ολοκληρωτικά και εισάγοντας τον εξευρωπαϊσμό παντού, ακόμα και στις διατροφικές συνήθειες, στην ένδυση, στον τρόπο ζωής.

Το εγχώριο θεωρείται ευτελές, κατώτερης ποιότητας σε σχέση με το ευρωπαϊκό, ενίοτε οπισθοδρομικό, κακόγουστο και συχνά επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Ολα τα προϊόντα, υλικά και πνευματικά, που έχουν παραχθεί σε μια χώρα, με σοφία και εμπειρία αιώνων, εξαφανίζονται και οι Ευρωπαίοι αποκτούν νέες αγορές. Και όταν μια χώρα χάσει την πολιτιστική της ταυτότητα, χάνει και τη δυνατότητά της να αμυνθεί στην ξένη εισβολή.

Τα ρεμπέτικα, παρά τους διωγμούς πανταχόθεν, κράτησαν ζώσα την ελληνική ψυχή. Από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, με τη μορφή του αγγλικού προτεκτοράτου, υπήρχε μια συνεχής διαμάχη ανάμεσα στους «ευρωπαϊστές» και «διαφωτιστές» ενός Νεοελληνισμού με αυτόνομη δική του φυσιογνωμία.

Και αυτό ήταν έργο λίγων ανθρώπων που δημιούργησαν εφημερίδες, περιοδικά, εκδόσεις, θεατρικές ή χορευτικές ομάδες, μουσικοί, κινηματογραφιστές και τόσοι άλλοι, που μας έκαναν μέλη σε μια δημιουργική κοινότητα, παρά τη δεδομένη αδιαφορία του κράτους που όλα αυτά τα θεωρεί εχθρικά. Και παρά τις αντιξοότητες οι ομάδες αυτές συνεχίζουν. Θα έλεγα, ένα πολιτιστικό αντάρτικο σε κατεχόμενη πόλη.

Ετσι έκανε την εμφάνισή του ένα καινούργιο πολιτιστικό στέκι υψηλών προδιαγραφών, στην υποβαθμισμένη και ναζιστοκρατούμενη Κυψέλη. Η «Αλεξάνδρεια» του Βασίλη Βλάχου, ένας πολυχώρος (Σπάρτη 16. Η «Εφ.Συν.» διά της Εφης Μαρίνου έχει ήδη παρουσιάσει τον χώρο, 2/1/13), έδωσε ήδη το πρώτο δείγμα δουλειάς και υπόσχεται πολλά. Το θεατρικό έργο του Κίμωνα Ρηγόπουλου «Πλάτες μέσα στα σκουπίδια» είναι ένα πανέξυπνο κείμενο, που χωρίζεται σε μικρές αυτόνομες σκηνές εμπνευσμένες από τη σύγχρονη Αθήνα, δίνοντας την ακριβή εικόνα της.

Θα μπορούσε να αποκαλέσει κάποιος αυτό το είδος γραφής σενάριο λιτής επιθεώρησης, τότε που η κλασική αθηναϊκή επιθεώρηση βασιζόταν σε κείμενα μαστόρων του είδους και όχι στη σημερινή της εκδοχή των «φρου φρου και ονόματα». Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι του Νίκου Πολίτη και η μουσική του Νίκου Αθανασάκη, βοήθησαν πολύ την παράσταση και την ανέδειξαν.

Η σκηνοθεσία ήταν του ίδιου του συγγραφέα που πραγματοποίησε μια θαυμάσια παράσταση που έβγαινε από το κείμενο (συχνά οι σκηνοθέτες δεν καταλαβαίνουν το έργο που σκηνοθετούν). Αλλά νομίζω ότι ο αποφασιστικός παράγοντας αυτής της καλής δουλειάς ήταν οι ηθοποιοί (Ελενα Αρβανίτη, Βασίλης Βλάχος, Χρήστος Ευθυμίου, Γιώργος Μωρόγιαννης, Τζένη Σκαρλάτου). Κυριολεκτικά κέντησαν και κράτησαν ψηλά την αξιοπρέπεια του επαγγέλματος σε μια εποχή εκπόρνευσης με το τράφικινγκ των σίριαλ.

perkor29@gmail.com

Σχόλια