Στη χώρα όπου τα πάντα (υποτίθεται) επιτρέπονται, Παλαιστίνιοι κωμικοί δοκιμάζουν τα όρια του συστήματος. Τους είδαμε στη σκηνή να περιγράφουν την πρώτη γενοκτονία του 21ου αιώνα. Και είναι ξεκαρδιστικοί.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
«Mελέτες έδειξαν ότι εμείς οι Παλαιστίνιοι δεν αντιμετωπίζουμε ποτέ Διαταραχή Μετα-τραυματικού Στρες (PTSD). Ο λόγος είναι ότι δεν φτάνουμε ποτέ μέχρι το “μετά”». Από όποια σκοπιά και αν εξετάσεις αυτή τη φράση… δεν έχει πλάκα. Το κοινό όμως που παρακολουθούσε την παράσταση της Αθίρ Γιακούμπ στο New York Comedy Club του Μανχάταν γελούσε και χειροκροτούσε αδιάκοπα. Η Γιακούμπ είναι μία από τους πολλούς Παλαιστίνιους stand-up κωμικούς που ανεβαίνουν κάθε βράδυ στη σκηνή και βγάζουν γέλιο από τη φρίκη όσων συμβαίνουν στη Γάζα, ενώ παράλληλα αμφισβητούν με στοιχεία την ισραηλινή αφήγηση.
Για αρκετούς από αυτούς η εθνική τους ταυτότητα ήταν δευτερεύον στοιχείο, πριν από τον Οκτώβριο του 2023. Με την έναρξη της γενοκτονίας όμως έγινε το σήμα κατατεθέν τους. «Είμαι πλέον ανοιχτά Παλαιστίνιος, βγήκα από την ντουλάπα», λέει γελώντας στις παραστάσεις του ο Σάμι Ομπέιντ που έχει μετατρέψει το Μεσανατολικό σε κεντρικό άξονα της σκηνικής του παρουσίας. Ο Νικολό Αεέντ ξεκινά το βιογραφικό του στην ιστοσελίδα του λέγοντας ότι είναι «μαύρος/Παλαιστίνιος» - ίσως οι δύο ομάδες του παγκόσμιου πληθυσμού που έχουν υποφέρει περισσότερο από την πολιτική των ΗΠΑ εντός και εκτός συνόρων.
Από όσους Παλαιστίνιους stand-up κωμικούς συνάντησα, όμως, η Αθίρ Γιακούμπ είχε με διαφορά την πιο παράξενη ιστορία να διηγηθεί. Γεννήθηκε στον βαθύ Νότο της Αλαμπάμα, της Πολιτείας όπου μόλις δύο στους δέκα κατοίκους θα βγάλουν διαβατήριο στη ζωή τους, αλλά επέστρεψε πολλές φορές στη Δυτική Οχθη. «Ξέρω τι σημαίνει να βομβαρδίζουν το διπλανό σπίτι», μου εξηγεί σημειώνοντας ότι έζησε την πρώτη και τη δεύτερη ιντιφάντα στα παλαιστινιακά εδάφη. Το πρώτο της ίνδαλμα στον χώρο του stand-up ήταν ο Εβραίος κωμικός Ντέιβιντ Κρος, μόνο όμως όταν συμμετείχε στο ετήσιο Αραβο-Αμερικανικό Φεστιβάλ Κωμωδίας συνειδητοποίησε την ταυτότητά της στη σκηνή.
Καθώς παρακολουθώ την παράστασή της, πριν τη συναντήσω για τα γυρίσματα της σειράς ντοκιμαντέρ «Ιστορίες από το Gotham City», συνειδητοποιώ ότι τα αστεία της που βγάζουν το περισσότερο γέλιο αφορούν την προσωπική της διαδρομή ως Παλαιστίνιας. «Ο σπιτονοικοκύρης μου», λέει σε κάποια στιγμή, «είναι Ισραηλινός και νομίζει ότι είμαι Εβραία. Δεν του έχω πει ότι είμαι Παλαιστίνια. Φαντάζεστε να γυρίσω μια ημέρα και να τον βρω να μένει στο διαμέρισμά μου; Ή να μου πει ότι το διαμέρισμα 22 δεν υπήρχε ποτέ».
Θεωρητικά οι ΗΠΑ είναι η χώρα στην οποία οι κωμικοί του stand-up μπορούν να πουν τα πάντα. Αυτό τουλάχιστον προσπαθούσε να μου εξηγήσει λίγες ημέρες πριν γνωρίσω την Αθίρ ο βετεράνος κωμικός Γουέινι Φέντερμαν, κειμενογράφος δεκάδων χιουμοριστικών εκπομπών και συγγραφέας του βιβλίου The History of Stand-Up. Για τη Γιακούμπ όμως, άνθρωποι όπως ο Φέντερμαν έχουν δύο χαρακτηριστικά που τους επιτρέπουν πράγματι να λένε ό,τι θέλουν. Είναι λευκοί και άντρες. «Η ισότητα και η ελευθερία του λόγου (στις ΗΠΑ) είναι μια ψευδαίσθηση», μου λέει η Παλαιστίνια κωμικός και συμπληρώνει ότι «μόνο αν είσαι πλούσιος θα γλιτώσεις τη λογοκρισία και τα αντίποινα».
Η καθημερινότητα των κωμικών στην Αμερική φαίνεται να την επιβεβαιώνει. Οπως έχουμε δει, ο Τζον Ολιβερ μπορεί να χαρακτηρίζει τον Ντόναλντ Τραμπ «την πιο πλούσια αιμορροΐδα της Αμερικής» και να χτυπά αλύπητα ακόμη και τις εταιρείες που χορηγούν την εκπομπή του, αλλά είναι ένας λευκός άντρας ο οποίος με τη στήριξη του νομικού τμήματος του δικτύου HBO μπορεί ν αντιμετωπίσει αγωγές τύπου SLAPP αξίας δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων.
Για τη Γιακούμπ, μια γυναίκα παλαιστινιακής καταγωγής με σκούρο δέρμα, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. «Σε αρκετά κλαμπ δεν με δέχονται πια και ένας σιωνιστής ατζέντης με παρενόχλησε», μου εξηγεί και συνεχίζει: «Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης απειλούν ότι θα σκοτώσουν εμένα και την οικογένειά μου και πολλά σχόλια είναι φρικιαστικά». Την ίδια στιγμή, όπως μου εξηγεί, το instagram λογοκρίνει βίντεο που ανεβάζει και o λογαριασμός της δέχεται shadow banning (η σιωπηρή υποβάθμιση αναρτήσεων από πλατφόρμες όπως το facebook). Οπως και οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι στις ΗΠΑ, η Γιακούμπ προσπαθεί να ξεγελάσει τους αλγόριθμους αντικαθιστώντας τη λέξη Παλαιστίνη με το σήμα ενός καρπουζιού και γράφοντας Χούμους όταν θέλει να αναφερθεί στη Χαμάς.
Τίποτα από αυτά όμως δεν έκαμψε τους Παλαιστίνιους stand-up κωμικούς.
«Σε ένα πάρτι», λέει στο τέλος της παράστασης η Γιακούμπ, «μου την έπεφτε συνεχώς ένας Ισραηλινός και φαινόταν ότι “ήθελε να μπει στο βρακί μου”. Αν και έχω φετίχ με τους Ισραηλινούς άντρες, έπρεπε να τον απορρίψω. Ηθελα να καταλάβει τι σημαίνει να σου αρνούνται διαρκώς την είσοδο».
~~--------------------------
Info: Οι συνεντεύξεις του κειμένου είναι μια πρόγευση του νέου ντοκιμαντέρ του Infowar που θα προβληθεί μετά το καλοκαίρι στο Attica TV στο πλαίσιο της σειράς «Ιστορίες από το Gotham City». Μπορείτε να παρακολουθήσετε όλα τα επεισόδια του πρώτου κύκλου στο κανάλι του σταθμού στο youtube και στη σελίδα μας info-war.gr
~~--------------------------
Σχόλια