Στα τέλη του 19ου αιώνα το σύμβολο ενσωματώθηκε στο πληκτρολόγιο των γραφομηχανών.
Προ ημερών έλαβα ένα μέιλ – εγώ και πολλοί άλλοι αποδέκτες. Δεν έχει σημασία το περιεχόμενο, αλλά η προσφώνηση: «αγαπητ@ συνεργατ@»... Για να μη γράψει ο/η αποστολέας «αγαπητοί συνεργάτες» ή «αγαπητές συνεργάτριες», δηλαδή για να μη βάλει ένα έμφυλο πρόσημο στα άτομα που θα λάβαιναν το ομαδικό μέιλ του, κινδυνεύοντας να κατηγορηθεί πως παραβίασε τις αρχές της Αγίας Πολιτικής Ορθότητος, αποφάσισε μισοαστεία-μισοσοβαρά, κι ίσως λίγο περισσότερο στα σοβαρά, να χρησιμοποιήσει το γνωστό παπάκι, το σύμβολο @, αντί του άλφα. Κι όχι μόνο αυτό, παρά τόνισε και τον φρικαλέο νεολογισμό «συνεργατό» στη λήγουσα. Το συνεργατό - τα συνεργατά...
Ομολογώ πως ανατρίχιασα. Εντάξει, έχω δει να χρησιμοποιούν το π@π@κι τα (πολύ) νεότερα από μένα άτομα ως σήμα κατατεθέν της «έμφυλης ρευστότητάς τους» (sex fluidity), αναφερόμενα στον εαυτό τους στο ουδέτερο γένος, με το @ στην κατάληξη, τόσο του ενικού όσο και του πληθυντικού: π.χ. είμαι χαρούμεν@, είμαστε χαρούμεν@. Εχω δει επίσης στον δημόσιο λόγο, στα κοινωνικά δίκτυα, να χρησιμοποιείται το παπάκι ως φύλλο συκής, για να μην προσβληθούν τα χρηστά ήθη: κάποιος, αντί να γράψει «μαλάκας», γράφει «μ@λ@κ@ς», κάτι που προσωπικά το βρίσκω εξίσου χυδαίο με τα αστεράκια που έκρυβαν τις θηλές των ημίγυμνων πορνοστάρ στις φωτογραφίες των παλιών τσοντάδικων...
Ομως, τι είναι αυτό το περίφημο παπάκι και ποιες είναι οι καταβολές του; Ολοι μας το χρησιμοποιούμε ως σύμβολο που συνοδεύει κάθε διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: @ σημαίνει «at», «προς», αλλά κυκλοφορούν πολλές θεωρίες για την προέλευση και την πορεία του.
Λοιπόν, στο Μεσαίωνα, τον 6ο και τον 7ο αιώνα, οι Ευρωπαίοι μοναχοί το χρησιμοποιούσαν ως καλλιγραφική συντομογραφία της λέξης «ad», «προς» στα λατινικά. Από τους καλόγερους το δανείστηκαν οι έμποροι για να αποδώσουν την έννοια «το καθένα»: για παράδειγμα, «10 πατάτες @ 1 δηνάριο» σημαίνει πως καθεμιά πατάτα κοστίζει ένα δηνάριο, δέκα δηνάρια το όλον. Σύμφωνα με άλλη άποψη, το παπάκι είναι η καλλιγραφική απόδοση του κεφαλαίου Α, που για τους Βενετσιάνους εμπόρους της Αναγέννησης συμβόλιζε μια μονάδα μέτρησης όγκου για σιτηρά ή υγρά, καθώς ήταν το πρώτο γράμμα της λέξης «amphora» – από το ελληνικό «αμφορέας».
Στη σύγχρονη εποχή, το παπάκι ξεκίνησε την καριέρα του ως σύμβολο του «at» (προς) στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν ενσωματώθηκε στο πληκτρολόγιο των γραφομηχανών, περνώντας από αυτές κατόπιν σε όλους τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Ως σύμβολο του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ξεκίνησε το 1972, όταν ο προγραμματιστής Ρέιμοντ Τόμλινσον έστειλε το πρώτο ηλεκτρονικό μήνυμα, το πρώτο email, χρησιμοποιώντας το παπάκι για να δείξει τη διεύθυνση του παραλήπτη.
Ομως, γιατί το είπαμε «παπάκι», όταν σε άλλες χώρες έχει τελείως διαφορετικό όνομα; Στη Νορβηγία και τη Δανία λέγεται «ουρά γουρουνιού», στις Κάτω Χώρες, στη Γερμανία και γενικά στην Αφρική είναι γνωστό ως «ουρά πιθήκου», οι Γάλλοι και οι Ιταλοί το λένε «σαλιγκάρι», στην Τουρκία «αυτί», στη Σουηδία «προβοσκίδα», ενώ το ουγγαρέζικο όνομα για το @ είναι «σκουλήκι». Ομως στην Ελλάδα είναι «παπάκι», γιατί το σύμβολο @ θύμιζε στους παλιούς κομπιουτεράδες ένα καλλιγραφικό «πι». Οταν έβλεπαν δύο τέτοια κολλητά, δηλαδή κάτι σαν @@, οι προγραμματιστές σκέφτονταν «πι-πι το παπί», από το αναγνωστικό του Δημοτικού, οπότε το «παπάκι» τούς ήρθε φυσικά. Πού να φαντάζονταν πως το «παπάκι» τους θα γινόταν, στον 21ο αιώνα, εκτός από γράμμα-μπαλαντέρ, κι ένας πολιτικώς ορθός φερετζές;
📌 παπάκι
1. το μικρό της πάπιας
2. μικρή βέσπα
3. το σύμβολο @ στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις
Σχόλια