Εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως βιώνουν διαρκή συμπτώματα από τον covid-19. O Μichael le Page,η Helen Thomson, ο Adam Vaughan και η Clare Wilson, αναφέρουν τι κάνουμε και δεν γνωρίζουμε, μέχρι τώρα. Πάνω από ένα εκατομμύρια άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο, ζουν με long covid (σύνδρομο μετα κοβιντ), σύμφωνα με το γραφείο Εθνικής Στατιστικής του Ηνωμένου Βασιλείου (ONS). Και ενώ οι παγκόσμιοι αριθμοί ποικίλλουν, πιστεύεται ότι το 14% των ανθρώπων που κόλλησαν covid-19 καταλήγουν με εμμένοντα συμπτώματα, δηλαδή περίπου 25 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως. Είναι ξεκάθαρο ότι ακόμη και αφού τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία, εκατομμύρια άνθρωποι, θα μείνουν με παρατεταμένα συμπτώματα που τους εμποδίζουν από το να δουλέψουν και να απολαύσουν την ζωή. Εδώ είναι ότι γνωρίζουμε μέχρι τώρα.
Τι είναι ο long covid
Ενώ δεν υπάρχει συμφωνημένος ορισμός, ο long covid συχνά τείνει να περιλαμβάνει οποιοδήποτε με ιατρικά συμπτώματα που επιμένουν για αρκετές εβδομάδες μετά την μόλυνση από κορονοιο. Ωστόσο, ο όρος χρησιμοποιείται ευρέως. « Είναι στην πραγματικότητα ένας όρος “ομπρέλα” για μια ολόκληρη oμάδα διαφορετικών συμπτωμάτων», αναφέρει ο David Oliver, γιατρός που εδρεύει στο Reading, στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος έχεi δουλέψει σε όλη την πανδημία με ασθενείς covid-19.
«Υπάρχει τόσο μεγάλη παραλλαγή σε αυτό που οι άνθρωποι θεωρούν ότι είναι ο long covid», λέει η Nisreen Alwan στο πανεπιστήμιο του Southampton, στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία είχε long covid.
Σύμφωνα με μια έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο από Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας για την Υγεία του Ηνωμένου Βασιλείου( NIHR), της οποίας ο Oliver ήταν συντάκτης, τα άτομα με long covid μπορούν να χωριστούν σε τέσσερις ομάδες. Αυτοί που βιώνουν τις συνέπειες της διασωλήνωσης στην εντατική θεραπεία, άτομα με βλάβη οργάνων που προκαλούνται από τον ιο, άτομα με σύνδρομο κόπωσης και μια διαφορετική ομάδα που οι συγγραφείς αποκαλούν άτομα με μακροχρόνιο σύνδρομο covid.
Oι πρώτες δύο ομάδες είναι σχετικά οικείες στους γιατρούς. Άτομα που διασωληνώνονται για κάποιο χρονικό διάστημα βιώνουν μυική απώλεια. Αφού εγκαταλείψουν την εντατική φροντίδα χρειάζονται μήνες αποκατάστασης, κατά την διάρκεια των οποίων αυξάνουν σταδιακά την ικανότητα άσκησής τους.
Το 50-89% των ανθρώπων αναφέρουν τουλάχιστον ένα σύμπτωμα δυο μήνες μετά την νοσηλεία από κοβιντ
Οι γυναίκες έχουν 30% μεγαλύτερη πιθανότητα για long covid, σε σύγκριση με τους άντρες
1 εκατομμύρια άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν long covid
Mπορεί επίσης να υπάρχουν καθαροί λόγοι για βλάβη οργάνων. Οποιαδήποτε σοβαρή λοίμωξη στο στήθος, μπορεί να προκαλέσει ουλές στους πνεύμονες. Σε μερικούς ανθρώπους, ο ιός μπορεί να αυξήσει την πήξη του αίματος, αυξάνοντας τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικά επεισόδια. Μπορεί επίσης να προκαλέσει υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος, γνωστή ως καταιγίδα κυτταροκινών, που μπορεί να βλάψει όργανα όπως η καρδιά ή τα νεφρά.
Οι επόμενες δύο ομάδες είναι πιο δύσκολο να προσδιοριστούν και μπορεί να περιλαμβάνουν άτομα που δεν εισήχθησαν στο νοσοκομείο. Το σύνδρομο κόπωσης, μακροχρόνια κούραση, ειδικά ως απάντηση σε μικρή μόνο άσκηση, η οποία μερικές φορές παρατηρείται μετά από άλλες ιογενείς λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένης της γρίπης και του ιου Epstein-Barr. Αν επιμείνει για πολλούς μήνες, μπορεί να ονομαστεί σύνδρομο χρόνιας κόπωσης/ Μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα (CFS/ ME). Η κόπωση είναι το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα σε ανθρώπους με long covid.
Οι συντάκτες του NIHR χρησιμοποιούν την τέταρτη, το μακροπρόθεσμο σύνδρομο covid, γενικότερα για άλλα άτομα με συνεχιζόμενη κακή υγεία, που δεν ταιριάζει με τις άλλες κατηγορίες. Εκτός από την κόπωση, την δύσπνοια και τις δυσκολίες συγκέντρωσης ή “ομίχλη του εγκεφάλου”, τα συμπτώματα μπορούν να περιλαμβάνουν εξανθήματα, αίσθημα παλμών ή προβλήματα εντέρου.
H χρήση ενός όρου ομπρέλα για ό, τι θα μπορούσε να είναι διαφορετικές συνθήκες σημαίνει ότι συγχέει τη συζήτηση για την πρόγνωση και τον επιπολασμό.«Εάν εξετάζετε τον επιπολασμό, o long covid πρέπει να είναι κατάλληλο για τον πληθυσμό που εξετάζετε, είτε πρόκειται για άτομα που νοσηλεύτηκαν, δεν νοσηλεύθηκαν ή διασοληνώθηκαν», λέει η Sarah Tyson στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία ήταν στη διευθύνουσα ομάδα της έκθεσης NIHR.
Οι περισσότερες μελέτες long covid επικεντρώθηκαν σε άτομα που εισήχθησαν στο νοσοκομείο, τα οποία τείνουν να είναι πιο πιθανό να έχουν μακροχρόνια κακή υγεία. Οι εκτιμήσεις του αριθμού των ατόμων που αναφέρουν τουλάχιστον ένα σύμπτωμα, δύο μήνες μετά τη μόλυνση κυμαίνονται από 50 έως 89 τοις εκατό. Αυτό είναι αναμενόμενο, ειδικά σε ηλικιωμένους, λέει ο Oliver O’Sullivan στο Κέντρο Ιατρικής Αποκατάστασης Άμυνας, στο Loughborough του Ηνωμένου Βασιλείου.
O long covid φαίνεται λιγότερο συχνός σε άτομα που δεν γίνονται δεκτοί στο νοσοκομείο, αν και οι εκτιμήσεις ποικίλλουν ανάλογα με τον χρόνο που έχει περάσει μετά τη μόλυνση. Σε μια έρευνα ατόμων που χρησιμοποίησαν την εφαρμογή Zoe Covid Symptom Study App που είχαν είχαν βγει θετικοί στον covid-19, το 4,5% ανέφεραν συμπτώματα που διαρκούν περισσότερο από δύο μήνες και αυτό μειώθηκε στο 2,3% κατά τρεις μήνες.
Αυτή η μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα με χειρότερη αρχική ασθένεια, που εμφάνισαν πέντε ή περισσότερα συμπτώματα κατά την πρώτη εβδομάδα της λοίμωξης, είχαν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν συμπτώματα τρεις μήνες αργότερα. Αλλά είναι πιθανό και για άτομα που είχαν αρχικά προσβληθεί ελαφρά ,να εξακολουθούν να είναι άρρωστοι μήνες αργότερα, λέει ο O’Sullivan.
Ποιος κινδυνεύει περισσότερο;
Ένα αινιγματικό χαρακτηριστικό είναι ότι όσοι είναι πιο επιρρεπείς στον long covid δεν είναι οι πιο πιθανό να αρρωστήσουν από την αρχική λοίμωξη. Ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου θανάτου από το covid-19 είναι η μεγαλύτερη ηλικία, με τους άνδρες να είναι πιο πιθανό να εισαχθούν στο νοσοκομείο από τις γυναίκες.
Aπό την άλλη πλευρά, οι γυναίκες έχουν 30% περισσότερες πιθανότητες να έχουν long covid από τους άνδρες και η ηλικιακή ομάδα 35 έως 69 ετών είναι αυτή που επηρεάζεται συχνότερα, σύμφωνα με το ONS. Αυτή η έρευνα διαπίστωσε επίσης έναν υψηλότερο επιπολασμό σε άτομα από μειονεκτικές περιοχές, στο προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης και στους εργαζομένους κοινωνικής μέριμνας, δουλειές δηλαδή που κάνουν περισσότερο γυναίκες οπότε είναι και πιο πιθανό να νοσήσουν από covid.
Πως μπορώ να ξέρω αν έχω long covid;
Είναι δύσκολο να το γνωρίζουμε σίγουρα. Εάν βγεις θετικός στο SARS-CoV-2 μετά την εμφάνιση συμπτωμάτων και μερικά από αυτά έχουν συνεχιστεί για αρκετούς μήνες, οι περισσότεροι γιατροί θα συμφωνούσαν ότι έχεις long covid. Εάν δεν δοκιμάσατε ποτέ, ή παρουσιάσατε συμπτώματα μακράς διαρκείας μόνο μετά την αρχική λοίμωξη, τα πράγματα είναι λιγότερο σαφή. Διαφορετικοί γιατροί μπορεί να καταλήξουν σε διαφορετικά συμπεράσματα.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει ακόμη συναίνεση για το τι είναι long covid. Υπάρχουν “σχεδόν τόσοι ορισμοί όσο οι μελέτες”, σύμφωνα με μια πρόσφατη ανασκόπηση. Η επίτευξη συναίνεσης για έναν ορισμό είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική διάγνωση, λέει η Alwan. Και για μερικούς ανθρώπους, η διάγνωση μπορεί να κάνει για παράδειγμα την διαφορά μεταξύ της απώλειας εργασίας ή όχι.«Για μένα, πρόκειται για τη διασφάλιση περισσότερης δικαιοσύνης και ισότητας», λέει.
Η Janet Diaz στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και οι συνάδελφοί της συνεργάζονται με μια ομάδα εμπειρογνωμόνων και ασθενών για να συμφωνήσουν έναν ορισμό κλινικής περίπτωσης της “κατάστασης μετά το covid-19”. Mέχρι στιγμής, η Diaz είπε σε ένα διαδικτυακό σεμινάριο του WHO για το long covid στις 15 Ιουνίου ότι υπάρχει συναίνεση πως οι άνθρωποι πρέπει να έχουν μολυνθεί με SARS-CoV-2 και να έχουν επίμονα συμπτώματα, όπως γνωστική εξασθένηση, κόπωση και δύσπνοια, που επηρεάζουν την καθημερινή λειτουργία. Τα συμπτώματα δεν πρέπει να εξηγούνται με εναλλακτική διάγνωση.
Είναι πιθανό τα άτομα που είχαν αρχικά προσβληθεί ελαφρά να είναι ακόμα άρρωστοι μήνες αργότερα.
Αλλα το να γνωρίζετε εάν είχατε covid-19 μπορεί να είναι δύσκολο. Τα τεστ ήταν σπάνια στις αρχές της πανδημίας και εξακολουθούν να είναι σπάνια σε χώρες με χαμηλό εισόδημα. Ακόμη και σε χώρες με υψηλότερο εισόδημα, τα περισσότερα μολυσμένα άτομα δεν έχουν κάνει ποτέ τεστ.
Τότε υπάρχει το πρόβλημα ότι τα κοινά συμπτώματα του long covid μπορεί να έχουν πολλές άλλες αιτίες.
Προς το παρόν, μόνο ένα μικρό ποσοστό ατόμων με μακροχρόνια συμπτώματα έχουν μια κατάσταση που μπορεί να προσδιοριστεί αντικειμενικά με υπάρχουσες δοκιμές, δήλωσε ο Petter Brodin στο Ινστιτούτο Karolinska στη Σουηδία στο διαδικτυακό σεμινάριο του WHO. « Δεν εννοώ σε καμία περίπτωση ότι τα υπόλοιπα άτομα έχουν μια φανταστική ασθένεια ή μια ψυχοσωματική διαταραχή», είπε. “Απλώς τα εργαλεία μας για τη διάγνωσή τους είναι ανεπαρκή.”
Ο WHO εξετάζει ποια βήματα και αξιολογήσεις πρέπει να χρησιμοποιηθούν εάν υπάρχει υποψία για long covid «Θέλετε να διαλέξετε οτιδήποτε θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί», λέει ο Alwan. “Για παράδειγμα, βλάβη στην καρδιά ή θρόμβους αίματος.”
Τι προκαλεί long covid
Σε άτομα που πέρασαν χρόνο στο νοσοκομείο, μπορεί να υπάρχει σαφής αιτία επίμονων συμπτωμάτων, όπως απώλεια μυών. Σε εκείνους που είχαν μια ηπιότερη αρχική ασθένεια αλλά είναι άρρωστοι μήνες αργότερα, έχουν προταθεί αρκετές άλλες εξηγήσεις.
Υπάρχουν τρεις ευρείες ιδέες: επίμονες ιογενείς λοιμώξεις. μόνιμη βλάβη ιστού που προκαλείται από τον ιό και αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως η παραγωγή αυτοαντισωμάτων που προσβάλλουν το σώμα μας.
Υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν όλες αυτές τις ιδέες, δήλωσε ο Akiko Iwasaki στο Yale School of Medicine, στο διαδικτυακό σεμινάριο του WHO. “Όλα αυτά τα πράγματα θα μπορούσαν να συμβάλουν.”
Οι επίμονες λοιμώξεις μπορούν να παρατηρηθούν με άλλους ιούς, όπως ο Έμπολα, ενώ υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι θραύσματα του SARS-CoV-2 θα μπορούσαν να παραμείνουν για μήνες μέσα σε άτομα που φαίνονται υγιή.
Η ιδέα ότι ο ιός προκαλεί αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα είναι εύλογη λόγω της υπερβολικής κυτοκίνης που παρατηρείται σε μερικούς ανθρώπους που αρρωσταίνουν σοβαρά με το covid-19. Ακόμη και σε άτομα που δεν αρρωσταίνουν πολύ από την αρχική λοίμωξη, μελέτες έχουν δείξει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα αλλάζει μήνες αργότερα, και υπάρχει των ενώσεων στο αίμα που συνδέεται με φλεγμονή και αυτοαντισώματα. Οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς σε ορισμένες αυτοάνοσες καταστάσεις που περιλαμβάνουν τέτοια αντισώματα, λέει ο Danny Altmann στο Imperial College του Λονδίνου, κάτι που μπορεί να είναι ο λόγος για τον οποίο φαίνεται να έχουν περισσότερες πιθανότητες για long covid.
Ορισμένοι έχουν προτείνει ότι η μόλυνση μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα ενεργοποιεί τις ανοσολογικές αντιδράσεις που συνήθως εμπλέκονται σε αλλεργικές αντιδράσεις. O Paul Glynne στο The Physicians ‘Clinic στο Λονδίνο διαπίστωσε ότι σε μια μικρή δοκιμή 25 ατόμων με long covid που είχαν αρχική ήπια λοίμωξη, η θεραπεία με αντιισταμινικά φάρμακα, συνήθως χορηγούμενη για αλλεργίες, μείωσε το βάρος των συμπτωμάτων κατά μέσο όρο ένα μήνα, αν και δεν ήταν μια ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο δοκιμή.
Άλλες ομάδες επικεντρώνονται στις διαταραχές της αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού ρυθμού. Μια ιδέα είναι ότι ο covid-19 προκαλεί μια κατάσταση που ονομάζεται ορθοστατική δυσανεξία, στην οποία οι άνθρωποι παίρνουν χαμηλή αρτηριακή πίεση όταν στέκονται.
Εάν επιβεβαιωθεί κάποια από αυτές τις υποθέσεις, θα μπορούσε να οδηγήσει σε συγκεκριμένες δοκιμές. Για παράδειγμα, οι εξετάσεις αίματος θα μπορούσαν να αποκαλύψουν την παρουσία αυτοαντισωμάτων. Ωστόσο, η ανίχνευση επίμονων λοιμώξεων θα απαιτούσε συνήθως λήψη δείγματος ιστού – βιοψίας.
Ποια βοήθεια είναι διαθέσιμη;
Δεν υπάρχει αποδεδειγμένο φάρμακο για long covid, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει βοήθεια για άτομα που ζουν με αυτό.
Το πρώτο βήμα είναι να μιλήσετε με τον γιατρό σας. Στην ιδανική περίπτωση, ο οικογενειακός γιατρός παραπέμπει τα άτομα με τα πιο σοβαρά συμπτώματα σε μια υπηρεσία για long covid. Η πρώτη αφιερωμένη κλινική για Long covid στο Ηνωμένο Βασίλειο ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2020 και πλέον υπάρχουν 83 ανοιχτές στην Αγγλία. Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν ακόμη κλινικές για long covid στην Ουαλία, τη Βόρεια Ιρλανδία ή τη Σκωτία.Το νοσοκομείο Mount Sinai στη Νέα Υόρκη, ήταν το πρώτο στις ΗΠΑ που άνοιξε μια τέτοια κλινική, με πολλές άλλες να ξεπηδούν και σε άλλες πολιτείες.
«Υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων που τα πάει πολύ καλά από την υπηρεσία για long covid», λέει ο David Strain στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ και το Taskforce του NHS Long Covid.
«Είναι πραγματικά επικεντρωμένο στη θεραπεία των συμπτωμάτων, επειδή δεν γνωρίζουμε την αιτία. Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων και έχουμε κάποιες στρατηγικές για όλα αυτά τώρα », λέει η Melissa Heightman στα University College London Hospitals, η οποία δημιούργησε μία από τις πρώτες κλινικές για long covid του Ηνωμένου Βασιλείου.
Mε βάση δεδομένα από περίπου 1300 ασθενείς, η Heightman διαπίστωσε ότι τα άτομα με long covid χρειάζονται παρόμοιες ποσότητες παραπομπής σε ειδικούς και αποκατάσταση, ανεξάρτητα από το εάν νοσηλεύτηκαν ή όχι από την αρχική λοίμωξη. Τα επίμονα συμπτώματα μπορούν να διαρκέσουν για έξι ή 12 μήνες, σύμφωνα με την έρευνά της.
Οι κλινικές είναι τώρα πολύ καλύτερες στον εντοπισμό του είδους του long covid που έχει ένα άτομο, λέει ο Strain.«Ο long covid δεν είναι μία ασθένεια», λέει. Επιλύοντας ποιος έχει αυτό που είναι ζωτικής σημασίας για τη σωστή αποκατάσταση. Για παράδειγμα, η διαβαθμισμένη θεραπεία άσκησης βοηθάει εκείνους με επιπτώσεις που μοιάζουν με πνευμονία, αλλά μπορεί να είναι επιβλαβείς για όσους πάσχουν από κατάσταση CFS / ME, λέει ο Strain.
Ένα άλλο ζωτικό στοιχείο των κλινικών είναι η ψυχολογική υποστήριξη. «Τα άτομα με long covid έχουν ένα είδος μετατραυματικού στρες. Από άτομα που αθλούνταν και ήταν υγιή, ξαφνικά έχουν δύσπνοια και περπατάνε από την κουζίνα στην τραπεζαρία», λέει ο Strain.
Oι προσπάθειες της Αγγλίας να αντιμετωπίσει τον long covid συγκρίνονται ευνοικά σε διεθνές επίπεδο αλλά αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι ήταν αδύναμη στην απόκρισή της στον έλεγχο των λοιμώξεων και είχε ένα τεράστιο πλήθος περιπτώσεων για την αντιμετώπιση, λέει ο Amitava Banerjee στο University College London (UCL)
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν αρκετές κλινικές ή ειδικοί. «Δεν μπορούμε να παραπέμψουμε τον καθένα σε μια long covid κλινική, απλώς θα πλημμύριζαν», λέει ο Kamlesh Khunti του Πανεπιστήμιο του Leicester στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι οικογενειακοί γιατροί βρίσκονται ακόμη στη διαδικασία εκπαίδευσης για καλύτερη αξιολόγηση του long covid.
Για άτομα που δεν μπορούν να φτάσουν σε κλινική ή που έχουν συγκριτικά ήπια συμπτώματα, υπάρχουν εφαρμογές, ομάδες κοινωνικών μέσων και κάποια κοινοτική φροντίδα που βοηθούν στην αναπνοή και την ψυχική υγεία.
Ελλείψει αποδεδειγμένης θεραπείας για long covid, υπάρχουν ανεπίσημες αναφορές από κλινικές για το τι οι ασθενείς έχουν βρει ευεργετικό για συγκεκριμένα συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων υπαρχόντων φαρμάκων. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η αυξημένη πρόσληψη υγρών και αλατιού φαίνεται να βοηθούν ορισμένους ανθρώπους, ενώ άλλοι θεωρούν ότι η γιόγκα και η κολύμβηση είναι ευεργετικά. Ωστόσο, όλα είναι ανεπίσημα προς το παρόν, αναφέρει η Heightman. «Χρειαζόμαστε απεγνωσμένα δοκιμές σε αυτόν τον χώρο», λέει.
Η επίδραση των εμβολιασμών σε άτομα με long covid παραμένει ασαφής. Οι Khunti και Heightman αναφέρουν ανεπίσημα ότι ορισμένοι άνθρωποι αισθάνονται χειρότερα και άλλοι καλύτερα μετά τον εμβολιασμό.
Οι ερευνητές προσπαθούν επίσης να δοκιμάσουν τη χρήση των υπαρχόντων φαρμάκων. Η Charlotte Summers στο Πανεπιστήμιο του Cambridge διεξάγει HEAL-COVID, μια τυχαιοποιημένη δοκιμή ελέγχου παρεμβάσεων για long covid.
H δοκιμή εξετάζει ένα φάρμακο στατίνης για την ανακούφιση της συνεχιζόμενης φλεγμονής από long covid και ένα στοματικό αραιωτικό αίματος για την αντιμετώπιση θρόμβων αίματος. H αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας PureTech Health ξεκίνησε μια κλινική δοκιμή του LYT-100, ενός υποψήφιου φαρμάκου που πιστεύει ότι υπόσχεται για τη θεραπεία της φλεγμονής και των ουλών που προκαλούνται από το covid-19 και άλλες καταστάσεις. Τα αποτελέσματα αναμένεται στα τέλη του 2021.
Θα ακολουθήσουν περισσότερες κλινικές δοκιμές. Μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο, το NIHR αναμένεται να ανακοινώσει πού θα διαθέσει χρηματοδότηση 20 εκατομμυρίων , μεγάλο μέρος των οποίων θα πάει σε δοκιμές για θεραπείες. «Είναι πολύ, πολύ πρώιμες μέρες», λέει ο Khunti. Δεν αναμένει καμία θεραπεία να είναι έτοιμη για κλινική χρήση μέχρι το επόμενο έτος το νωρίτερο.
Ποιες οι ομοιότητες με την χρόνια κόπωση;
Ορισμένες μορφές του long covid έχουν ομοιότητες με CFS / ME, στις οποίες οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν εξουθενωτική κόπωση και άλλα συμπτώματα όπως μυϊκούς πόνους και δυσκολίες συγκέντρωσης. Όπως και με το long covid, ο μηχανισμός που κρύβεται πίσω του είναι ασαφής, δεν υπάρχει συναίνεση για τη θεραπεία και εκείνοι που επηρεάζονται μπορούν να αντιμετωπίσουν σκεπτικισμό σχετικά με το ότι υπάρχει κάτι λάθος. Mερικοί άνθρωποι ελπίζουν ότι επειδή ο long covid αναφέρεται τώρα από επαγγελματίες του ιατρικού τομέα, η ιδέα του συνδρόμου κόπωσης έχει κερδίσει σεβασμό.«Είναι σαφές ότι υπάρχουν πολλά για ιούς που δεν καταλαβαίνουμε», λέει ο Tyson. “Επίσης, υπάρχει μεγάλη χρηματοδότηση για έρευνα και ανάπτυξη υπηρεσιών (για τον long covid), που έχει πόρους που…
Tι γίνεται με τα παιδιά με long covid
Oι πληροφορίες για τα κλινικά αποτελέσματα για τα παιδιά που κολλάνε covid-19 είναι λιγοστά. Τα καλά νέα είναι ότι είναι συνήθως είναι ασυμπτωματικά ή εκδηλώνουν μια σύντομη, ήπια ασθένεια. Ωστόσο, ορισμένα παιδιά φαίνεται να παρουσιάζουν παρατεταμένα συμπτώματα. Δεν είναι σαφές πόσο κοινό είναι αυτό, και ο WHO εργάζεται για έναν ξεχωριστό ορισμό για το long covid στους νέους. Όπως και με τους ενήλικες, οι εκτιμήσεις για τον επιπολασμό του long covid στα παιδιά ποικίλλουν. Για παράδειγμα, τα αποτελέσματα μιας συνεχιζόμενης μελέτης παιδιών στις ΗΠΑ, την Κόστα Ρίκα, τον Καναδά και την Ισπανία υποδηλώνουν ότι το 6% των παιδιών που κόλλησαν covid-19 έχουν συνεχή συμπτώματα, αυξάνοντας περίπου το 10% σε παιδιά που νοσηλεύονται. Μια δεύτερη μελέτη σε 151 παιδιά στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, διαπίστωσε ότι περίπου το 8% είχε παρατεταμένα συμπτώματα, συνήθως βήχα και κόπωση, η οποία διήρκεσε μεταξύ τριών και οκτώ εβδομάδων μετά την αρχική μόλυνση. Στην πιο πρόσφατη κριτική του Μαρτίου 2021, και τα 151 παιδιά είχαν αναρρώσει πλήρως.
Σε έρευνα από το Ηνωμένο Βασίλειο, περίπου 4,4% μιας ομάδας παιδιών που είχαν θετικά αποτελέσματα για το covid-19 εμφάνισαν συμπτώματα περισσότερο από 28 ημέρες αργότερα.
«Οι μεγαλύτερες δημοσιευμένες μελέτες σε όλο τον κόσμο υποδηλώνουν ότι παραμένουν συμπτώματα τρεις μήνες αργότερα σε περίπου 5 τοις εκατό των παιδιών που είχαν covid», λέει ο Terence Stephenson στο UCL Great Ormond Street Institute of Child Health.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα τελευταία στοιχεία του ONS λένε ότι από τις 2 Μαΐου, υπήρχαν περίπου 30.000 παιδιά ηλικίας μεταξύ 2 και 16 ετών που ζούσαν με long covid. Από αυτούς, περίπου 14.000 θεώρησαν ότι η δραστηριότητά τους ήταν λίγο περιορισμένη και οι 3000 δήλωσαν ότι η δραστηριότητά τους ήταν αρκετά περιορισμένη.
Από όλους τους νέους, οι έφηβοι μπορεί να διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, λέει ο Roz Shafran στο UCL. Προηγούμενη έρευνα δείχνει ότι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο κόπωσης και ψυχικής υγείας μετά από ιογενείς λοιμώξεις, όπως ο αδενικός πυρετός.
Περισσότερες πληροφορίες πρέπει να είναι προσεχείς. Οι Shafran, Stephenson και οι συνεργάτες τους στρατολογούν 30.000 παιδιά ηλικίας μεταξύ 11 και 17 ετών, τα μισά από τα οποία έχουν επιβεβαιωθεί με covid-19, προκειμένου να παρακολουθήσουν προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας. Τα αποτελέσματα αναμένονται έως τα τέλη Ιουνίου.
O long covid στα παιδιά χρειάζεται περισσότερη προσοχή στα κυβερνητικά σχέδια του Ηνωμένου Βασιλείου, λέει η Layla Moran, βουλευτής των Φιλελευθέρων Δημοκρατών που προεδρεύει μια διακομματική ομάδα για τον κορονoϊό.«Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις του covid θα επιδεινωθούν εάν ο ιός ξεφύγει μεταξύ των νεότερων πληθυσμών που δεν έχουν εμβολιαστεί»
Για να αντιμετωπίσετε τον long covid στα παιδιά, «πρέπει να είστε πιο σοβαροί και να αποτρέψετε τα παιδιά να μολυνθούν εξαρχής», λέει ο Alwan.
Στην Αγγλία τουλάχιστον, οι γονείς παιδιών με διαρκή συμπτώματα που αναζητούν βοήθεια έλαβαν κάποια καλά νέα αυτόν τον μήνα, με την ανακοίνωση 15 εξειδικευμένων υπηρεσιών long covid για παιδιά. Τα νέα παιδιατρικά κέντρα θα συγκεντρώσουν εμπειρογνώμονες σχετικά με αναπνευστικά προβλήματα και κόπωση, οι οποίοι μπορούν να θεραπεύσουν τα παιδιά απευθείας ή να απευθυνθούν σε οικογενειακούς γιατρούς και ειδικούς εάν χρειαστεί.
Σχόλια