Όπως και να ονομάσουμε την παραμονή στο σπίτι -εγκλεισμό, παραμονή, καραντίνα, «κεκλεισμένων των θυρών», κοινωνική απόσταση- δεν παύει να δημιουργεί ερωτηματικά σχετικά με το πώς μπορούν να απασχοληθούν τα μικρά παιδιά στο σπίτι. Με οδηγό, λοιπόν, αυτό το ερώτημα, κινηθήκαμε προκειμένου να προτείνουμε 7 τρόπους να βοηθηθούν οι γονείς στο σπίτι, να περάσουν ευχάριστα και δημιουργικά με τα παιδιά τους και να χρησιμοποιήσουν αυτόν το χρόνο παραμονής κάνοντας πράγματα που συνήθως δεν κάνανε με τα παιδιά ή επαναλαμβάνοντας δράσεις μέσα στο σπίτι για περαιτέρω bonding και δέσιμο με αυτά.
Κυνήγι θησαυρού και εξερεύνηση συναισθημάτων
Βήμα 1: Ζωγραφίζουμε έναν χάρτη θησαυρού (μπορεί να αντιστοιχεί σε κάποιο δωμάτιο του σπιτιού ή και σε ολόκληρο το σπίτι). Πάνω στον χάρτη σημειώνουμε σημεία που είναι κρυμμένες χάρτινες ανθρώπινες φατσούλες. Ας ονομάσουμε αυτές τις φατσούλες «στοιχεία αποστολής». Στον χάρτη είναι σημειωμένα τα μέρη που βρίσκονται τα στοιχεία αποστολής όπως και το μέρος που βρίσκεται ο θησαυρός. Μπορεί να επιλέξουμε σε ένα μέρος να τοποθετήσουμε παραπάνω του ενός στοιχεία αποστολής.
Βήμα 2: Κόβουμε τον χάρτη σε 4-6 κομμάτια (σαν παζλ), και αριθμούμε το κάθε κομμάτι. Εν τω μεταξύ έχουμε ετοιμάσει και τις φατσούλες μας, δηλαδή τα στοιχεία αποστολής. Ζωγραφίζουμε και κόβουμε σε 6-12 μικρά χαρτάκια φατσούλες που αντιπροσωπεύουν βασικά συναισθήματα, όπως χαρά, λύπη, θυμό, φόβο, αγάπη, έκπληξη. Συνεχίζοντας, γράφουμε στο κάτω μέρος των στοιχείων αποστολής εξερευνητικές ερωτήσεις συναισθημάτων.
Παραδείγματος χάριν, κάτω από την φατσούλα της χαράς μπορούμε να έχουμε σημειώσει μία από τις εξής ερωτήσεις για τα παιδιά μας: «Πες κάτι που σε κάνει χαρούμενο», «Δείξε με το σώμα σου πως είναι αυτό όταν χαίρεσαι», «Δείξε με το πρόσωπό σου πως είσαι όταν χαίρεσαι», «Θυμήσου μια στιγμή που αισθανόσουνα χαρά». Σκοπός του παιχνιδιού είναι τα παιδιά να ανακαλύψουν όλα τα στοιχεία αποστολής που τα οδηγούν στον θησαυρό. Ο θησαυρός μπορεί να είναι ένα νέο ή παλιό αγαπημένο παιχνίδι, μια φιγούρα, μια καραμέλα, ένα σοκολατάκι, μια αγαπημένη φωτογραφία του παιδιού με φίλους ή με την οικογένεια, κλπ, γενικά, κάτι αγαπημένο και λαχταριστό για το παιδί.
Συνεργασία και επαφή με τα συναισθήματα
Βήμα 3: Το παιχνίδι αρχίζει δίνοντας ο γονιός το πρώτο κομμάτι από τον χάρτη στα παιδιά, λέγοντας: «Είσαστε εξερευνητές (ή πειρατές…ό,τι είναι πιο κοντά στα ενδιαφέροντα των παιδιών) και έχετε ακούσει ένα μύθο για κάποιο κρυμμένο θησαυρό σε αυτήν εδώ την περιοχή. Ο θησαυρός υπάρχει!! Πρώτα, όμως, πρέπει να βρείτε όλα τα στοιχεία αποστολής που σας δείχνει ο χάρτης. Αυτά θα σας οδηγήσουν στον θησαυρό. Ο χάρτης έχει 4 κομμάτια. Θα σας δώσω τώρα το πρώτο κομμάτι. Κάθε φορά που βρίσκετε τα στοιχεία αποστολής θα σας δίνω το επόμενο κομμάτι. Ο θησαυρός σας περιμένει!»
Αν έχετε πάνω από ένα παιδί που θέλει να παίξει ή εάν θέλει να συμμετέχει και ο άλλος γονιός, τονίζετε ότι είναι απαραίτητο όσοι συμμετέχουν, να συνεργαστούν. Το παιχνίδι αυτό διαφέρει από το απλό κυνήγι θησαυρού γιατί τα παιδιά αρχίζουν να παίζουν και να έρχονται σε επαφή με τα συναισθήματά τους. Το βασικότερο όλων είναι ότι μέσα από το παιχνίδι μειώνεται ο φόβος να μιλήσουν για κάτι που μπορεί να τα ανησυχεί, να τα τρομάζει, να τα προβληματίζει, ή και να τα αγχώνει.
Ειδικά αυτές τις μέρες που η ζωή των παιδιών έχει αλλάξει -μένουν σπίτι, χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για τα μαθήματά τους, δεν πηγαίνουν σχολείο και σε ό,τι δράσεις έκαναν εκτός σπιτιού, δεν βλέπουν ζωντανά τους φίλους τους- μπορεί τα παιδιά να έχουν μια σωρεία ερωτήσεων και συναισθημάτων που δεν εξωτερικεύουν ή δεν εξωτερικεύουν με σαφή τρόπο σε εσάς. Το παιχνίδι, όμως, και η παρέα με τον γονιό ενώ παίζουν αφήνει σε όλους περιθώρια να εκφράσουν το συναίσθημά τους χωρίς να παγώσουν ή να τρομάξουν από αυτό.
Calm-down-yoga για παιδιά
Η yoga είναι ένας πανάρχαιος τρόπος ηρεμίας και συντονισμού με το περιβάλλον μας, εσωτερικό και εξωτερικό. Προτείνουμε, λοιπόν, πέντε ασκήσεις που μπορούν να κάνουν οι γονείς με τα παιδιά τους με ασφάλεια και ευκολία. Ο στόχος αυτών των ασκήσεων είναι η ηρεμία, η σύνδεση με τον αυτό και τον άλλον, και η εσωτερική ευεξία που σου προσφέρει η σωματική και πνευματική κίνηση.
Εισαγωγή: Ξεκινάμε στεκόμενοι όρθιοι, τοποθετώντας τα χέρια μας στην κοιλιά. Αναπνέουμε βαθιά και εκπνέουμε, αργά και με σταθερό ρυθμό.
Ασκήσεις ηρεμίας και θετικές δηλώσεις
- Στάση του πολεμιστή
Ανοίγουμε τα πόδια και λυγίζουμε το μπροστινό, ο κορμός κοιτάει στο πλάι και τα χέρια είναι ανοιχτά στο ύψος των ώμων. Σε όλη την διάρκεια συνεχίζουμε να αναπνέουμε και να εκπνέουμε αργά και σταθερά. Φανταζόμαστε ότι είμαστε σέρφερς πάνω σε ένα μεγάλο κύμα και χρησιμοποιούμε τη δύναμή μας ώστε να ισορροπήσουμε πάνω στο κύμα και δηλώνουμε, είτε δυνατά είτε από μέσα μας: Είμαι δυνατός.
- Η στάση του δέντρου
Στεκόμαστε όρθιοι, ισιώνουμε την πλάτη μας και ψηλώνουμε όσο μπορούμε, εισπνέουμε και εκπνέουμε αργά. Λυγίζουμε στο πλάι το ένα πόδι μας και το ακουμπάμε απαλά στο τεντωμένο μας πόδι, είτε στο ύψος του αστραγάλου, είτε ψηλά στον μηρό πάνω από το γόνατο. Φέρνουμε τα χέρια μας ενωμένα σε θέση προσευχής μπροστά από το στήθος ή απλωμένα στο πλάι σαν κλαδιά. Προσπαθούμε να κρατήσουμε ισορροπία.
Αν δυσκολευόμαστε, στην αρχή μπορούμε να ακουμπήσουμε απαλά (όχι να στηριχθούμε) σε έναν τοίχο ή μια καρέκλα, ώστε να συνηθίσουμε και στη συνέχεια απομακρυνόμαστε λίγο. Αν θέλουμε, μπορούμε να δοκιμάσουμε να κλείσουμε έστω για λίγο και τα μάτια.
Σε όλη τη διάρκεια, εισπνέουμε και εκπνέουμε αργά και σταθερά. Αν επιθυμούμε, μπορούμε να δοκιμάσουμε να αλλάξουμε πόδι ισορροπίας. Φανταζόμαστε ότι είμαστε ένα δέντρο που μαζί με τα κλαδιά του που απλώνονται γύρω του, απλώνουμε και εμείς ευγένεια. Δηλώνουμε είτε δυνατά είτε από μέσα μας: Είμαι ευγενικός.
- Καρέκλα
Στεκόμαστε όρθιοι με τα πόδια κλειστά. Εισπνέουμε, εκπνέουμε αργά και φέρνουμε τα χέρια πάνω από το κεφάλι μας όσο πιο τεντωμένα μπορούμε, αν γίνεται τα ενώνουμε. Λυγίζουμε τα πόδια και πάμε λίγο προς τα πίσω και κάτω σαν να θέλουμε να κάτσουμε σε κάποια καρέκλα. Μένουμε για λίγο, εισπνέουμε και εκπνέουμε αργά και επαναλαμβάνουμε. Φανταζόμαστε ότι είμαστε σκιέρ σε πλαγιά με χιόνια και κατεβαίνουμε την πλαγιά με τα πέδιλά μας. Δηλώνουμε, φωναχτά ή από μέσα μας: Είμαι γενναίος.
- Κάτω Σκύλος
Είμαστε γονατιστοί. Εισπνέουμε, εκπνέουμε αργά, βάζουμε τα χέρια μας μπροστά σε απόσταση από τα πόδια μας, τεντώνουμε τα πόδια και τα χέρια μας σχηματίζοντας μια πυραμίδα με το σώμα μας.Φανταζόμαστε ότι είμαστε ένα φιλικό σκυλάκι που μόλις ξύπνησε από τον ύπνο του και τεντώνεται κουνώντας την ουρά του και δηλώνουμε: Είμαι φιλικός.
- Η Κουκουβάγια
Καθόμαστε γονατιστοί, με τα χέρια απαλά ακουμπισμένα πάνω στα γόνατά μας. Εισπνέουμε και εκπνέουμε αργά. Φανταζόμαστε ότι είμαστε μια σοφή κουκουβάγια που κάθεται πάνω σε ένα μεγάλο κλαδί δέντρου και δηλώνουμε: Είμαι σοφός.
Αποκτήστε το βιβλίο Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας της Πύλης μας
Οδηγός γονέων για ασκήσεις yoga
- Είναι σημαντικό να τονίσουμε στα παιδιά, τόσο λεκτικά όσο έμπρακτα εάν χρειαστεί, τον αργό και ήρεμο ρυθμό με τον οποίο θα πραγματοποιήσουμε τις στάσεις yoga.
- Για όση ώρα κάνουμε τις στάσεις yoga, μπορούμε να διαλέξουμε κάποια χαλαρωτική μουσική ως υπόκρουση για να μας συνοδεύει και να δίνει έναν ήρεμο τόνο. Αν η μουσική που θα διαλέξουμε, συνοδεύεται από video, γυρίζουμε την οθόνη ώστε να μην αποσπά την προσοχή μας.
- Μπορούμε να επαναλάβουμε τις ασκήσεις ή αυτές που μας άρεσαν πιο πολύ. Επίσης, θα μπορούσε το παιδί, εάν το θελήσει, να γίνει ο δάσκαλος και να μας δείξει την αγαπημένη του άσκηση. H αντιστροφή αυτή των ρόλων μπορεί να χαρίσει αυτοπεποίθηση, καλή διάθεση, bonding με τον γονέα, γέλιο, και χαρά.
- Θυμόμαστε πως στόχος αυτών των ασκήσεων είναι να βιώσουν τα παιδιά ηρεμία καθώς και σύνδεση με τους γονείς. Γι αυτό τον λόγο και δεν επικεντρωνόμαστε στην τελειότητα της εκτέλεσης των ασκήσεων όσο στην σύνδεση που δημιουργείται μεταξύ γονέα-παιδιού. Βεβαίως, δίνουμε πάντα προσοχή ως γονείς να μην τραυματιστεί κανένας από την οικογένεια κατά την διάρκεια των ασκήσεων.
Ολοκληρώνοντας τις ασκήσεις yoga με τα παιδιά:
- Μπορούμε να μοιραστούμε ποια ήταν η αγαπημένη στάση yoga του καθενός και γιατί.
- Μπορούμε να μοιραστούμε συναισθήματα που βίωσε ο καθένας μας.
- Εάν για τα παιδιά είναι δύσκολο να λεκτικοποιήσουν αυτό που ένιωσαν, ξεκινάμε εμείς το μοίρασμα ώστε να τα βοηθήσουμε να ανοιχτούν. Αν πάλι δεν νιώθουν έτοιμα να μοιραστούν, δεν τα πιέζουμε. Το ότι δεν το μοιράζονται, δεν σημαίνει πως δεν είχαν συναισθήματα. Αποδεχόμαστε την όποια απάντηση συναισθήματος καθώς η διαδικασία των ασκήσεων αποτελεί διαφορετικό βίωμα για τον καθένα από εμάς.
- Μπορούμε να προτείνουμε στα παιδιά να ζωγραφίσουν τι ένιωθαν πριν και τι νιώθουν τώρα ή πώς ένιωσαν όσο έκαναν τις στάσεις yoga. Τονίζουμε πως η ζωγραφιά μπορεί να παραμείνει προσωπική για το παιδί, δεν είναι απαραίτητο να τη μοιραστεί αν δεν το επιθυμεί. Θυμόμαστε πως το κάθε παιδί έχει το δικό του τρόπο έκφρασης, πως δεν υπάρχει σωστό και λάθος σε αυτό, και δεχόμαστε ακόμα και την άρνηση του παιδιού στην πρότασή μας. Είναι επίσης σεβαστό εάν το παιδί φτιάξει τη ζωγραφιά, αλλά δεν θέλει να μας την δείξει εκείνη την στιγμή.
- Σε στιγμές έντασης, μπορούμε να ανατρέξουμε μαζί με τα παιδιά στην αγαπημένη τους στάση yoga ώστε να τα βοηθήσουμε να ξαναβρούν την ηρεμία τους.
Δραματοποίηση παραμυθιών
Διαβάζουμε τα αγαπημένα παραμύθια των παιδιών ή φτιάχνουμε τις δικές μας ιστορίες προσθέτοντας ο καθένας το δικό του κομμάτι στην ιστορία. Στη συνέχεια διαλέγουμε ρόλους και παίζουμε την ιστορία, φτιάχνοντας τις δικές μας στολές χρησιμοποιώντας ό,τι υλικά και υφάσματα έχουμε στο σπίτι. Το κλειδί στην δραματοποίηση παραμυθιών είναι η φαντασία. Και τα παιδιά είναι αστείρευτη πηγή!!
Ζωγραφίζοντας τα συναισθήματα
Σε ένα χαρτί σχεδιάζουμε μια ολόσωμη ανθρώπινη φιγούρα. Σκοπός είναι μέσα στην φιγούρα να αποτυπώσουν τα παιδιά τα συναισθήματα που νιώθουν, κάθε συναίσθημα με διαφορετικό χρώμα. Διαλέγουμε χρώματα και λέμε κάθε χρώμα σε ποιο συναίσθημα αντιστοιχεί. Μπορούμε να ξεκινήσουμε με τα βασικά συναισθήματα χαρά, λύπη, θυμός,φόβος, έκπληξη, αγάπη. Μπορούμε να προσθέσουμε και άλλα, όπως ηρεμία, άγχος, ανακούφιση, αλλά κυρίως μπορούμε να αφήσουμε χώρο για ό,τι είδους συναισθήματα προέλθουν από τα ίδια τα παιδιά. Το κάθε συναίσθημα είναι αποδεκτό. Αυτή η δράση δεν είναι άσκηση καλλιτεχνικών οπότε δεν επικεντρωνόμαστε στην αισθητική πλευρά της ζωγραφιάς.
Η ζωγραφιά είναι μια ευκαιρία για τα παιδιά να μιλήσουν με έναν διαφορετικό τρόπο για το εύρος των συναισθήματά των τους. Και εμείς ως γονείς αξίζει να αγκαλιάσουμε μαζί με τα παιδιά μας την σημαντικότητα αυτού του εύρους. Πολλές φορές, περιπτώσεις εγκλεισμού δημιουργούν στους ανθρώπους μια πληθώρα συναισθημάτων, αντικρουόμενων ή και όχι. Είναι, λοιπόν, μια υπέροχη ευκαιρία να μιλήσουμε με τα παιδιά μας για όποια συναισθήματα αποτυπώσουν στη ζωγραφιά, χωρίς να χρειάζεται να κάνουμε απαραίτητα κάτι γι αυτό.
Το «Μένοντας σπίτι» έχει και την διάσταση του ότι μπορούμε να ακούσουμε, να διαφωνήσουμε, να συμφωνήσουμε, να παίξουμε, να χαρούμε, κλπ χωρίς να χρειάζεται, λόγω συνθηκών, να βρούμε κάποια περαιτέρω λύση ή να λύσουμε κάτι στο εδώ και τώρα.
Αναβίωση αγαπημένων στιγμών μέσα από τη ζωγραφική
Ζωγραφίζει ο καθένας από εμάς μια σκηνή της οικογένειας μας. Όποια στιγμή θυμάται και ήταν η αγαπημένη του. Μέσα στο σπίτι, έξω από το σπίτι, από βόλτα, από εκδρομή, ό,τι τρυφερό και αγαπημένο επισκεφτεί την μνήμη μας. Αφού τελειώσουμε όλοι, συνθέτουμε τις ζωγραφιές μας είτε σε ένα μεγαλύτερο χαρτί φτιάχνοντας ένα κάδρο είτε τις συρράπτουμε φτιάχνοντας ένα οικογενειακό άλμπουμ. Σε αυτό μπορούμε να ανατρέχουμε οποιαδήποτε στιγμή, να θυμόμαστε τις αγαπημένες στιγμές του καθενός μας και να ξανανιώθουμε την αγάπη και την ενότητα μεταξύ μας. Δεν επικρίνουμε την καλλιτεχνική επίδοση κανενός. Και σε αυτήν την δράση το ζητούμενο είναι αναζητήσουμε στιγμές ενότητας, χαράς, εγγύτητας και ομόνοιας και να τις συνθέσουμε σε μια μεγάλη οικογενειακή σκηνή.
Κατασκευή μυστικού καταφυγίου
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε πανιά ή/και μαξιλάρια που δεν χρησιμοποιούμε πια, στερεώνοντας τα με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργούν την αίσθηση ενός καταφυγίου που προορίζεται αποκλειστικά για τα παιδιά. Μπορούν να ξεκινήσουν την κατασκευή του μόνα τους τα παιδιά και στη συνέχεια, αν θελήσουν τη βοήθειά μας να τους την προσφέρουμε. Έτσι, συνεισφέρουμε και εμείς στην ανάπτυξη της φαντασίας, της δημιουργικότητάς τους, της εμπιστοσύνης στον εαυτό και στις δυνατότητές τους. Το καταφύγιο συνδυάζει φαντασία, παιχνίδι, ασφάλεια και προσωπικό χώρο για τα παιδιά. Μπορούν να το διακοσμήσουν με τα αγαπημένα τους αντικείμενα και να λειτουργεί ως χώρος ηρεμίας και γαλήνης γιαυτά.
Μαγειρική μαζί με τα παιδιά
Διαλέγουμε απλές και αγαπημένες συνταγές, μαγειρεύουμε παρέα με τα παιδιά και τις απολαμβάνουμε καταστρώνοντας μια κοντινή εκδρομή, ας πούμε, μέχρι...το σαλόνι του σπιτιού μας! Έχουμε διακοσμήσει ανάλογα τον χώρο επιλογής για να προσθέσουμε και κάτι εκδρομικό και διαφορετικό στο συμφάγωμα!
Συγγραφή άρθρου: Βανέσσα Χατζηαντωνάκη - Έλενα Τράγου
Σχόλια