Από το el.wikipedia.org
Ο Καρλ Χάινριχ Μαρξ (Karl Heinrich Marx, 5 Μαΐου 1818 - 14 Μαρτίου 1883) ήταν Γερμανός φιλόσοφος, κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος, ιστορικός, πολιτικός οικονομολόγος και θεωρείται ως θεμελιωτής του κομμουνισμού. Ασχολήθηκε με πολλά ζητήματα ως φιλόσοφος και δημοσιογράφος. Είναι κατ' εξοχήν γνωστός για την ανάλυση της ιστορίας σε όρους ταξικής πάλης, η οποία συνοψίζεται στη θεωρία ότι τα συμφέροντα των κεφαλαιοκρατών και των εργαζομένων είναι διαμετρικά αντίθετα μεταξύ τους.
Τα πρώτα χρόνια
Ο Καρλ Μαρξ γεννήθηκε στις 5 Μαΐου του 1818 στη Τριρ. Οι γονείς του ήταν ο Χάινριχ Μαρξ και η Ενριέττα Πρέσμπουργκ. Συνολικά είχαν τέσσερις γιους και πέντε κόρες. Ο πρωτότοκος γιος Μόριτς-Ντάβιντ πέθανε το 1815 αμέσως μόλις γεννήθηκε. Τα αδέλφια του Χέρμαν (πέθανε 23 ετών), Ενριέττα, Καρολίνα, και Έντουαρντ (πέθανε 11 ετών) πέθαναν σε νεαρή ηλικία από φυματίωση. Η αδελφή του Σοφία, γεννημένη στις 13 Νοέμβρη 1816, παντρεύτηκε αργότερα τον δικηγόρο Schmalhausen και έζησε στο Μάαστριχτ, και η Λουίζα, γεννημένη στα 1821, νυμφευμένη με τον Ολλανδό Jan Karl Julta, μετανάστευσε στη Νότια Αφρική. Τέλος η Αιμιλία, γεννημένη το 1822, παντρεύτηκε τον μηχανικό Conradi και έζησε στην Τρίερ μέχρι το θάνατό της στα 1888. Η οικογένεια του Μαρξ ήταν μια προοδευτική εβραϊκή οικογένεια από τo Τρίερ της Πρωσίας. Ο πατέρας του, γνωστός ως Χέρσελ όσο ήταν παιδί, καταγόταν από γενιά ραβίνων και ήταν δικηγόρος. Ο θείος του Σαμουήλ ήταν ραβίνος στο Τρίερ.Επίσης και από την πλευρά της μητέρας του υπήρχαν αρκετοί λόγιοι: ο παππούς της ήταν ραβίνος που είχε μεταναστεύσει από την Ουγγαρία στην Ολλανδία. Καθώς όμως στην Πρωσία του 19ου αιώνα οι ευκαιρίες για προκοπή για μια εβραϊκή οικογένεια ήταν μειωμένες, και επειδή ο Χέρσελ δεν ήταν ιδιαίτερα θρησκευόμενος, αποφάσισε, το 1816 ή 1817, να ενστερνιστεί τη λουθηρανική θρησκεία, που ήταν το θρήσκευμα της Πρωσίας, αλλάζοντας ο ίδιος το όνομά του σε Χάινριχ, πράγμα που είχε θετικές επιπτώσεις στην καριέρα του ως νομικού. Πίστευε πως ήταν μια θρησκεία ελευθερίας πνεύματος. Ωστόσο, μετά την ήττα του Ναπολέοντα, οι Εβραίοι στην Πρωσία είχαν αποκλεισθεί από κάθε δημόσιο αξίωμα και με ένα ψήφισμα του Υπουργού Εσωτερικών στις 4 Μαΐου 1816 η έννοια του δημόσιου αξιώματος είχε επεκταθεί και στην άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Άμεσης Απονομής Δικαιοσύνης είχε ζητήσει προηγουμένως να γίνει μια εξαίρεση για τον Χάινριχ Μαρξ και να τον δεχτούν στην δικαστική υπηρεσία λόγω των υψηλών του προσόντων, αλλά ο υπουργός την απέρριψε.Η γυναίκα του Ενρριέτα περίμενε να πεθάνουν πρώτα οι γονείς της, για να βαπτιστεί στις 20 Νοεμβρίου 1825. Η οικογένεια Μαρξ ήταν πολύ φιλελεύθερη, και στην οικία τους φιλοξενήθηκαν πολλοί διανοούμενοι και καλλιτέχνες την εποχή της νεότητας του Μαρξ. Ο πατέρας του Μαρξ ήταν αρχηγός του μετριοπαθούς συνταγματικού κόμματος της Τρίερ, αντιτίθετο σε κάθε γαλλοφιλία και προτιμούσε τη φωτισμένη μοναρχία από τη στρατιωτική δικτατορία ή την απολυταρχία.
Εκπαίδευση - Σταδιοδρομία
Ο Καρλ Μαρξ φοίτησε πέντε χρόνια στο γυμνάσιο των Ιησουιτών στο Τρίερ, καντιανό και φιλελεύθερο. Ήταν άριστος μαθητής. Στο απολυτήριό του οι επιδόσεις του κρίνονται καλές κι ενώ στις αρχαίες γλώσσες, στα Γερμανικά και στην Ιστορία είναι ικανοποιητικές, στα Μαθηματικά και στα Γαλλικά έχει χαμηλότερο βαθμό. Στα γυμνασιακά του χρόνια συνέγραψε συνολικά δύο διατριβές δοσμένου θέματος, που αφορούσαν την ιστορία και τη θρησκεία (Η τελευταία εξετάστηκε ως συνεκτικό στοιχείο της κοινωνίας, και απέσπασε τιμητική διάκριση. Σε αυτήν ο Μαρξ ασχολήθηκε με το κοινωνικό έργο της εκκλησίας) και μία ελεύθερου θέματος, που αφορούσε την επιλογή επαγγέλματος. Σ' αυτή τη διατριβή με τον καλύτερο τρόπο διαφαίνονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του νεαρού Καρλ Μαρξ και οι προοπτικές της μελλοντικής επιστημονικής και φιλοσοφικής του δραστηριότητας. Μέχρι να τελειώσει την γυμνασιακή εκπαίδευση του, ήξερε να διαβάζει Αρχαία Ελληνικάεύκολα, Λατινικά και απέκτησε ευφράδεια στα Αγγλικά και Γαλλικά, ενώ μπορούσε να διαβάσει Ισπανικά και Ιταλικά. Διάβαζε αρχαία Ελληνικά κάθε χρόνο για να διατηρήσει την γνώση τους. Πάντως μια τέτοια εκπαίδευση δεν ήταν πολύ σπάνια εκείνη την εποχή.
Οι πανεπιστημιακές σπουδές του Μαρξ (από τον Οκτώβρη του 1835 ως τον Μάρτη του 1841)άρχισαν στο Πανεπιστήμιο της Βόννης (Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität) το 1835, όπου σπούδαζε νομικά. Η επιλογή αυτή υπαγορεύθηκε για λόγους επαγγελματικής αποκατάστασης, αφού στην περιοχή της γενέτειράς του είχαν ιδρυθεί αρκετά δικαστήρια και θα μπορούσε να βρει γρήγορα μια θέση. Ωστόσο, οι συναναστροφές του στο πανεπιστήμιο της πόλης τον απέσπασαν από τις σπουδές του και περνούσε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του τραγουδώντας στις μπιραρίες. Έγινε μάλιστα μέλος τηςΛέσχης της ταβέρνας των συμπατριωτών του κι ένας από τους πέντε προέδρους της. Έγινε επίσης μέλος της Λέσχης των ποιητών. Ο πατέρας του, ενώ ενέκρινε την ένταξη του γιου του στην δεύτερη, δεν ενέκρινε την ένταξη στην πρώτη. Στην συνέχεια τον ανάγκασε να αλλάξει πανεπιστήμιο την επόμενη χρονιά, και έτσι ο Καρλ μεταφέρθηκε στο σοβαρό και ακαδημαϊκού ύφους πανεπιστήμιο Humboldt Universität (πρώην Friedrich-Wilhelms-Universität) στο Βερολίνο. Εκεί το ενδιαφέρον του νεαρού Μαρξ στράφηκε προς τη φιλοσοφία,προς απογοήτευση του πατέρα του, και εντάχθηκε σε ένα κύκλο φοιτητών και νεαρών καθηγητών γνωστού ως Οι νέοι (αριστεροί) Χεγκελιανοί, με αρχηγό τον Μπρούνο Μπάουερ. Μερικά μέλη αυτού του κύκλου αναζητούσαν συνδετικές γραμμές ανάμεσα στη μετά-αριστοτελική και τη μετά-Χεγκελιανή φιλοσοφία. Ο Χέγκελ, που ενόσω ζούσε ήταν σημαίνουσα προσωπικότητα για το Πανεπιστήμιο και για τη Γερμανία γενικότερα, είχε πεθάνει πρόσφατα, το 1831. Οι παραδοσιακοί συνεχιστές του Χέγκελ (γνωστοί ως δεξιοί Χεγκελιανοί) που παρέμεναν στο πανεπιστήμιο διακήρυτταν ότι η σειρά των ιστορικών διαλόγων είχε ολοκληρωθεί, και η πρωσική κοινωνία, που είχε διαμορφωθεί την εποχή εκείνη, ήταν η εκπλήρωση των μέχρι τότε κοινωνικών συστημάτων, με εύρωστο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, καλά πανεπιστήμια, ανεπτυγμένη βιομηχανία και χαμηλή ανεργία. Η αριστερή πτέρυγα των συνεχιστών του Χέγκελ, οι Νέοι Χεγκελιανοί, τους οποίους ακολουθούσε ο Μαρξ, υποστήριζαν, αντίθετα, ότι υπήρχαν ακόμα νέες μεγάλες διαλεκτικές προκλήσεις, και πως η πρωσική κοινωνία της εποχής μακράν απείχε της τελειότητας, καθώς υπήρχαν ακόμα θύλακες φτώχειας, κυβερνητικός έλεγχος και λογοκρισία, και διακρίσεις σε βάρος των αλλοθρήσκων (μη-Λουθηρανών).
Στην διάρκεια των πρώτων ετών των σπουδών του ο Μαρξ ήλπιζε πως θα μπορούσε να γίνει υφηγητής στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου., αλλά από τότε που τον δέχθηκαν οι νεοχεγγελιανοί έπαψε να ενδιαφέρεται για τις σπουδές του. Στις 30 Μαρτίου έλαβε πιστοποιητικό ολοκλήρωσης των σπουδών του.Τελικά εκπόνησε τη διατριβή του η οποία αφορούσε στη σύγκριση των ατομικών θεωριών του Δημόκριτου και του Επίκουρου, την κατέθεσε στο Πανεπιστήμιο της Ιένας στις 6 Απριλίου του 1841 και στις 15 του ίδιου μήνα έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα. Όταν ο Μαρξ τελείωσε τις πανεπιστημιακές του σπουδές, περνούσε τον καιρό του ανάμεσα στην Τρίερ, στην Κολωνία και στη Βόνη.
Επαγγελματική ζωή
Όταν ο δάσκαλος και μέντορας του, Μπάουερ, αποβλήθηκε από λέκτορας το 1842, ο Μαρξ έχασε κάθε ελπίδα διορισμού στο πανεπιστήμιο και καταπιάστηκε με τη δημοσιογραφία, εργαζόμενος στην "Rheinische Zeitung" (Εφημερίδα της Ρηνανίας). Μεταξύ Γενάρη και Φλεβάρη 1842, ετοιμάζει το δοκίμιό του με τίτλο Παρατηρήσεις στις τελευταίες πρωσικές διατάξεις για τη λογοκρισία προορισμένο για την Deutsche Jahrbucher (Γερμανικά χρονικά),χωρίς να κατορθώσει να δημοσιευτεί, παρά αργότερα στην Ελβετία. Το πρώτο άρθρο του στην εφημερίδα της Ρηνανίας ήταν το Οι συζητήσεις της έκτης Δίαιτας του Ρήνου. Συζήτηση για την ελευθερία του Τύπου και τη δημοσίευση των συζητήσεων της Δίαιτας στις 5 Μαΐου 1842.Καθώς τα άρθρα του για την κλοπή της ξυλείας και την κατάσταση των αμπελουργών της Μοζέλ προκάλεσαν αίσθηση, στις 15 Οκτωβρίου του 1842 ανέλαβε αρχισυντάκτης της Εφημερίδας της Ρηνανίας. Η εφημερίδα έπαψε να λειτουργεί το 1843, εν μέρει λόγω προστριβών του με την κυβερνητική λογοκρισία. Ο Μαρξ αποχώρησε στις 18 Μαρτίου 1843 από την εφημερίδα η οποία έκλεισε τελικά την 1η Απριλίου.
Η φυγή στο Παρίσι
Αρχικά ο Μαρξ ήθελε να πάει στην Ελβετία και να συνεργαστεί με τον Γερμανικό Αγγελιαφόρο Εκεί υπολόγιζε πως θα έβγαζε 550 με 600 τάλιρα το χρόνο και άλλα 250 συγγραφικά δικαιώματα. Όμως η Ελβετία ήταν μια χώρα που αποθάρρυνε τους ριζοσπάστες. Ο φίλος του πατέρα του ο Esser πρότεινε στον Μαρξ να μπει στην κυβέρνηση, αλλά το αρνήθηκε. Εγκαταστάθηκε στο Παρίσι τον Νοέμβριο του 1843. Τέλη Φλεβάρη 1844 εξέδωσε τα Γαλλογερμανικά Χρονικά. Φύλλα του κυκλοφόρησαν στην Πρωσσία και οι αρχές έδωσαν εντολή αν ο Μαρξ και οι συνεκδότες του εντύπου έμπαιναν στην Πρωσσία να συλλαμβάνονταν. Όμως ο ένας εκ των συνεκδοτών, ο Rouge, ήλθε σε ρήξη με τον Μαρξ, μην συνεχίζοντας την έκδοση του εντύπου και δίνοντας για αμοιβή στον Μαρξ τα αδιάθετα αντίτυπα της εφημερίδας. Έτσι ο Μαρξ, μετά το σταμάτημα της έκδοσης των Χρονικών, δεν διέθετε κανένα δημοσιογραφικό όργανο για να προωθήσει τις θέσεις του. Οι κομμουνιστές τεχνίτες εξέδιδαν στο Παρίσι την Vorwarts και εκεί ο Μαρξ δημοσίευσε το πρώτο του άρθρο στις 7 Αυγούστου 1844. Εκεί προέβη σε επανεκτίμηση της σχέσης του με τον Μπάουερ και τους αριστερούς Χεγκελιανούς, και έγραψε το "Εβραϊκό ζήτημα", που ήταν μια κριτική στις έννοιες των πολιτικών δικαιωμάτων και της πολιτικής απελευθέρωσης. Στο Παρίσι γνώρισε και άρχισε να συνεργάζεται με τον Φρίντριχ Ένγκελς, ο οποίος τον έφερε σε επαφή με το ζήτημα της εργατικής τάξης και των οικονομικών. Επίσης συνάντησε τους Χάινε, Herwegh, Leroux, και Μπακούνιν. Επειδή η Vorwarts δημοσίευε αντιπρωσσικά άρθρα, ο Μαρξ στοχοποιήθηκε, παρακολουθούμενος από μυστικούς αστυνομικούς, ενώ οι Πρωσσικές αρχές ζήτησαν να απελαθεί από τη Γαλλία. Στις 11 του Γενάρη ο Υπουργός Εσωτερικών διέταξε την απέλαση του Μαρξ. Θα μπορούσε να συνεχίσει να μένει αν σταματούσε κάθε κριτική σε βάρος της Πρωσικής κυβέρνησης. Στις 3 Φεβρουαρίου 1845 ο Μαρξ και η οικογένειά του εκδιώκονται από τη Γαλλία.
Από τη Γαλλία στις Βρυξέλλες
Έφτασε στις Βρυξέλλες στις 5 Φλεβάρη 1845. Ωστόσο ο πρεσβευτής της Πρωσσίας ζήτησε την απέλασή του κι ενώ ο Μαρξ ζήτησε αμέσως άδεια παραμονής δεν την έλαβε. Υποχρεώθηκε στη συνέχεια να υπογράψει μια βεβαίωση απέναντι στις αρχές πως δεν θα εξέδιδε κανένα έντυπο σχετικά με τη σύγχρονη πολιτική. Τελικά υπέγραψε και εξασφάλισε τη διαμονή. Όμως τον Δεκέμβριο του 1845 παραιτήθηκε από την πρωσσική υπηκοότητα. Στις Βρυξέλλες συνέγραψαν με τον Ένγκελς τη "Γερμανική Ιδεολογία", μια κριτική μελέτη της φιλοσοφίας του Χέγκελ και των αριστερών Χεγκελιανών. Αργότερα ο Μαρξ έγραψε την "Αθλιότητα της Φιλοσοφίας", μια κριτική μελέτη της γαλλικής σοσιαλιστικής σκέψης. Αυτά τα δύο έργα αποτέλεσαν τις βάσεις για το επικείμενο "Κομμουνιστικό μανιφέστο", που πρωτοεκδόθηκε στις 21 Φεβρουαρίου του 1848, με εντολή της Communist League, μιας οργάνωσης Γερμανών μεταναστών, οι οποίοι είχαν συναντήσει το Μαρξ στο Λονδίνο.
Στη Γαλλία και η αυτοεξορια στο Λονδίνο
Εκείνη τη χρονιά στην Ευρώπη ξέσπασαν μεγάλες επαναστάσεις. Το εργατικό κίνημα απέσπασε την εξουσία από τον βασιλιά της Γαλλίας Φίλιππο, και κάλεσε το Μαρξ να επιστρέψει στο Παρίσι. Στις 3 Ιουνίου βρίσκεται στο Παρίσι. Όταν η κυβέρνηση των εργατικών κατέρρευσε το 1849, ο Μαρξ,αρνούμενος το μέρος που του παραχωρούσε η κυβέρνηση για διαμονή, στην Βρετάνη, μετανάστευσε στο Λονδίνο, στις 24 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς.[106] Το 1852 συνέγραψε το διάσημο φυλλάδιο "Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη" στο οποίο ανέλυε την κυριαρχία στην άνοδο στην εξουσία του Λουδοβίκου Βοναπάρτη Ναπολέοντα Γ' (1852-1871) στη Γαλλία. Από το 1852 έως το 1861, ενόσω ζούσε στο Λονδίνο, ο Μαρξ υπήρξε ευρωπαϊκός απεσταλμένος της εφημερίδας New York Tribune. Ο Μαρξ μελέτησε επισταμένα τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία. Η μελέτη του αυτή αποδόθηκε στα λεγόμενα "ιστορικά έργα" που περιλαμβάνουν τα εξής: "18η Μπρυμέρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη" , "Οι ταξικοί αγώνες στη Γαλλία" , "Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία" . Το 1864 αποτέλεσε βασικό παράγοντα στην ίδρυση της Διεθνούς Εργατικής Ένωσης που ονομάστηκε αργότερα Πρώτη Σοσιαλιστική Διεθνής, ως βάση της πολιτικής δράσης. Η οργάνωση αυτή, που αποτέλεσε την πρώτη προσπάθεια διεθνούς οργάνωσης του εργατικού κινήματος, αυτοδιαλύθηκε το 1872, μετά την ήττα της Κομμούνας του Παρισιού (1871), προσανατολίζοντας τα τμήματα της στην ίδρυση εργατικών κομμάτων σε κάθε χώρα. Στο Λονδίνο, ο Μαρξ αφιερώθηκε σε ιστορικά και θεωρητικά έργα, το πιο φημισμένο από τα οποία είναι Το Κεφάλαιο, ο πρώτος τόμος του οποίου εκδόθηκε το 1867.
Οικογενειακή κατάσταση
Ο Μαρξ αρραβωνιάστηκε μυστικά το φθινόπωρο του 1836 την κατά τέσσερα χρόνια μεγαλύτερή του Τζένη φον Βέστφαλεν. Ο πατέρας του ήταν επιφυλακτικός στην προοπτική μιας τέτοιας σχέσης, καθώς η αρραβωνιαστικιά του γιου του προερχόταν από μια ευυπόληπτη οικογένεια και η ίδια ήταν μια περιζήτητη νύφη. Υπάρχει μια μαρτυρία του κατοπινού γαμπρού του Μαρξ Λονγκέ, σε νεκρολογία του γραμμένη τον Δεκέμβριο του 1881, πως η Τζένη Μαρξ αντιμετώπιζε αντιδράσεις φυλετικού περιεχομένου σχετικά με την εβραϊκή καταγωγή του μέλλοντα συζύγου της κι έπρεπε να τις ξεπεράσει, αλλά ο Καρλ Μαρξ το διέψευσε κατηγορηματικά στην κόρη του. Υπάρχουν επίσης επιστολές μεταξύ της μητέρας του και του ιδίου που υπαινίσσονται ψυχρότητα μεταξύ της ιδίας και της οικογένειας της Τζένης Μαρξ Στις 10 Μαΐου 1838 πέθανε ο πατέρας του και η μητέρα του τον συνέδραμε με διάφορα χρηματικά ποσά, για να καλύψει τις τρέχουσες ανάγκες του. Στις 12 Ιουνίου 1843 υπογράφει συμβόλαιο γάμου στο Κρώυτσναχ με την Τζένη και ετοιμάζεται να φύγει για το Παρίσι. Την 1η Μαΐου 1844 γεννιέται η μεγαλύτερή του κόρη η Τζένη. Το 1847 ακολουθεί η γέννηση της κόρης του Λάουρας και το 1847 του γιου του Έντγκαρ. Το 1849 γεννιέται ο γιος του Γκουίντο, ο οποίος πεθαίνει στις 19 Νοεμβρίου 1851. Στις 16 Γενάρη 1855 γεννήθηκε η κόρη του Ελεάνορ και στις 6 Απριλίου πεθαίνει ο γιος του Έντγκαρ. Τον Δεκέμβριο του 1863 πέθανε η μητέρα του. Η γυναίκα του Μαρξ, σε γράμμα της προς την Liebknecht, σημείωνε πως θα υποκρινόταν αν δήλωνε πως λυπήθηκε για τον θάνατο της πεθεράς της. Η Τζένη πέθανε στις 2 Δεκεμβρίου 1881 από καρκίνο στο συκώτι. Ο Μαρξ άρχισε προς το τέλος της ζωής του να υποφέρει από πλευρίτιδα. Τον Φλεβάρη του 1882 πήγε στο Αλγέρι και ξαναέπαθε πλευρίτιδα. Πήγε στο Μόντε Κάρλο για να βελτιώσει την υγεία του αλλά ξαναέπαθε πλευρίτιδα. Πήγε στην Argenteuil και στη συνέχεια στις όχθες της λίμνης Leman όπου βελτιώθηκε σημαντικά η υγεία του. Στις 11 Γενάρη 1883 πέθανε η κόρη του Τζένη. Ο Μαρξ πέθανε στο Λονδίνο στις 14 Μαρτίου το 1883 από πνευμονικό οίδημα και ετάφη στο νεκροταφείο Highgate στις 17 Μαρτίου. Ο Μαρξ είχε κι έναν ανιψιό, τον Ολλανδόβιομήχανο και μηχανικό Γκέραρντ Φίλιπς.
Η σκέψη του Καρλ Μαρξ
Τα κείμενα του Μαρξ δεν μπορούν να αναχθούν σε κάποια φιλοσοφία, πολύ λιγότερο σε ένα φιλοσοφικό σύστημα.[εκκρεμεί παραπομπή] Το όλο έργο του είναι μια ριζική κριτική της φιλοσοφίας, ειδικά του εγελιανού συστήματος και των φιλοσοφιών των αριστερών και δεξιών Μεταεγελιανών. Δεν ήταν όμως μια απλή άρνηση των φιλοσοφιών αυτών. Ενώ με τον Χέγκελ η πραγματικότητα γινόταν φιλοσοφία, ο Μαρξ διακήρυξε ότι η φιλοσοφία πρέπει να γίνει πραγματικότητα. Δεν μπορεί πια κανείς να είναι ικανοποιημένος με την ερμηνεία του κόσμου, πρέπει να ενδιαφέρεται για την αλλαγή του, που σημαίνει αλλαγή και του ίδιου του κόσμου και της συνείδησης του ανθρώπου γι' αυτόν. Αυτό, με τη σειρά του, απαιτεί κριτική της εμπειρίας μαζί με μια κριτική των ιδεών. Για τον Μαρξ κάθε γνώση είναι άμεσα συνυφασμένη με κριτική των ιδεών. Δεν ήταν εμπειριστής. Το έργο του βρίθει από έννοιες (ιδιοποίηση, αλλοτρίωση, δημιουργική εργασία κ.α.) κληρονομημένες από παλαιότερους φιλοσόφους και οικονομολόγους. Αυτό που χαρακτηρίζει τη σκέψη του Μαρξ είναι το ότι αντί να διατυπώνει αφηρημένες προτάσεις για ένα σύνολο προβλημάτων, όπως είναι ο άνθρωπος, η γνώση κτλ., εξετάζει το καθένα στη δυναμική σχέση του με τα άλλα και, κυρίως, προσπαθεί να το συσχετίσει με τις ιστορικές, πολιτικές και οικονομικές πραγματικότητες.
Η χώρα που είναι περισσότερο αναπτυγμένη βιομηχανικά δείχνει απλώς σε όσους την ακολουθούν στην βιομηχανική κλίμακα την εικόνα του ίδιου του μέλλοντός τους...Ακόμα κι όταν μια κοινωνία φτάσει να ανακαλύψει το χνάρι του φυσικού νόμου που διέπει την κίνησή της ...δεν μπορεί ούτε να ξεπεράσει με ένα άλμα ούτε να καταργήσει με διατάγματα τις φάσεις της φυσικής της ανάπτυξης' μπορεί όμως να συντομεύσει την περίοδο της κύησης και να απαλύνει τους πόνους της γέννας τους.
Το Κεφάλαιο, Πρόλογος στην 1η γερμανική έκδοση
Αλλοτρίωση
Παρότι η έννοια της αλλοτρίωσης δεν είναι άγνωστη (Ζαν Ζακ Ρουσσώ, Φρίντριχ Ένγκελς), ο Μαρξ την εξετάζει μέσα από το πρίσμα της εργασίας. Αναφέρθηκε στην έννοια της αλλοτρίωσης, η οποία θεωρεί ότι ανεξάρτητα από το αν αποτελεί συνειδητή κατάσταση ή όχι για τους εργαζόμενους, σαν έννοια είναι συνυφασμένη με το καπιταλιστικό σύστημα. Για τον Μαρξ, η αλλοτρίωση είναι φαινόμενο που πηγάζει από την θέση των παραγωγικών μέσων και τις συνθήκες της παραγωγής. Ο εργαζόμενος παράγει προς συμφέρον άλλων προκειμένου να εξασφαλίσει τα απαραίτητα προς επιβίωση. Με αυτό τον τρόπο μετατρέπεται σε εμπόρευμα, οδηγείται στην εξαθλίωση η οποία αυξάνεται, χάνει την προσωπικότητά του και είναι αποκλεισμένος από τον έλεγχο των συνθηκών της εργασίας του. Αυτό έχει ως συνέπεια την αποξένωση από το προϊόν εργασίας του από την διαδικασία παραγωγής, από τους άλλους ανθρώπους. Αλλά και όλοι είναι αποξενωμένοι από την ίδια τους την φύση. Κατά συνέπεια, η εξάλειψη στην αλλοτρίωση της εργασίας μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας.
Μαρξιστική Πολιτική
Η μαρξιστική προσέγγιση στην ανάλυση των ανθρώπινων υποθέσεων,που εμφανίζεται κάτω από διάφορες παραλλαγές, μας δίνει ένα συνδυασμό προβλεπτικών και καθοδηγητικών αξιωμάτων που ανοίγουν το δρόμο σε αυτό που οι μαρξιστές θεωρούν αναπόφευκτη ιστορική πορεία προς την επικράτηση του παγκόσμιου κομμουνισμού. Τελικός αντικειμενικός σκοπός και αναπόφευκτη τελική μορφή του πολιτεύματος για την ανθρωπότητα είναι η εγκαθίδρυση μιας αδιατάρακτα ειρηνικής, αταξικής κοινωνίας χωρίς κράτος, όπου η δικαιοσύνη θα πραγματώνεται με την εφαρμογή της απλής αρχής «από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητες του,στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του»
Συγγραφικό Έργο
Ο Μαρξ παρουσιάζει ένα πλούσιο συγγραφικό έργο. Δημοσιεύθηκαν πάνω από 50 έργα του, ορισμένα σε συνεργασία με τον Φρίντριχ Ένγκελς. Παραθέτονται ορισμένα από αυτά:
- "Κριτική της Θεωρίας του Κράτους του Χέγκελ" (1843)
- "Οικονομικά και Φιλοσοφικά Χειρόγραφα" (1844)
- "Θέσεις για το Φόυερμπαχ" (1845)
- "Η Γερμανική Ιδεολογία" (1845-46), σε συνεργασία με τον Ένγκελς
- Η Αθλιότητα της Φιλοσοφίας (1846-47)
- "Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος" (1847-48), σε συνεργασία με τον Ένγκελς
- "Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη" (1852)
- "Εισαγωγή στην κριτική της Πολιτικής Οικονομίας" (1857-58)
- "Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας" (1859)
- "Κεφάλαιο", τόμος πρώτος (1867)
- "Η Κομμούνα του Παρισιού" (1871), σε συνεργασία με τον Ένγκελς
- "Κριτική του Προγράμματος της Γκότα" (1875)
- "Κεφάλαιο", τόμος δεύτερος (1885)
- "Κεφάλαιο', τόμος τρίτος (1894)
Σχόλια