Πώς μια νέα ιντερνετική πλατφόρμα θα επιχειρήσει να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των Αθηναίων «ΣυνΑθηνά»

Από το lifo.gr

Η Υπηρεσία Δικτύωσης του Δήμου Αθηνάιων με Ομάδες Πολιτών έχει ως στόχο να βοηθήσει τις ομάδες και τις ΜΚΟ που δρουν για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην πόλη, με όποιο μέσο δύναται. Στην προσπάθεια αυτή εγκαινίασε την περασμένη Τετάρτη μια διαδυκτυακή πλατφόρμα που λέγεται «ΣυνΑθηνά». 

Εκεί, οι ομάδες ή οι ΜΚΟ που κάνουν δράσεις με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην πόλη μπορούν να εγγράφονται, να ανεβάζουν τις δράσεις τους, να ενημερώνονται για δράσεις άλλων ομάδων. Έτσι, οποιος θελει μπορεί να τις ακολουθησει και να τις βοηθήσει - ή να βοηθηθεί απ' αυτές. Ζήτησα απ' τους ανθρώπους που τρέχουν αυτό το πρόγραμμα να μου πουν με πιο πολλά λόγια πώς ελπίζουν ότι θα βοηθήσει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής της πόλης, και να τι μου απάντησαν. 

Την περασμένη εβδομάδα, ο Δήμαρχος Αθηναίων, κ. Γιώργος Καμίνης παρουσίασε την έναρξη μιας καινούριας πρωτοβουλίας δικτύωσης του Δήμου με ομάδες πολιτών. «Είναι η πρώτη φορά που ένας δημόσιος φορέας θα δώσει βήμα σε δημιουργικούς ανθρώπους να εκφραστούν και να συμβάλλουν με δικές τους πρωτοβουλίες στην ζωή της πόλης», ήταν η πρόταση που είπε ο ίδιος όταν σχεδίασε την πλατφόρμα δικτύωσης για αυτό το σκοπό. 

Η Αθήνα δεν θα είναι η πρώτη πόλη στον δυτικό κόσμο που θα συστηματοποιήσει τη συνεργασία μεταξύ του Δήμου της και των Ομάδων Πολιτών. Στις Η.Π.Α μια αντίστοιχη πρωτοβουλία της Νέας Υόρκης ξεκίνησε το 2009 με τον θεσμό των «Cities of Service», ένα δίκτυο πόλεων που εφαρμόζουν μια μέθοδο συντονισμού μεταξύ εθελοντικών δράσεων και υπηρεσιών του Δήμου. Σε πρόσφατο ταξίδι του στις Η.Π.Α, ο κ. Καμίνης συνάντησε την υπηρεσία αυτή. Το μοντέλο έχει ήδη υιοθετηθεί από πόλεις της Ευρώπης όπως το Λονδίνο και τη Μαδρίτη, ενώ πολλές άλλες ευρωπαϊκές πόλεις έχουν κάνει αντίστοιχες προσπάθειες τα τελευταία χρόνια (βλ. Smart Cities, Cities of Tomorrow, κ.α.). Όμως στην Αθήνα, και στην Ελλάδα γενικότερα, δεν μπορείς να ακολουθήσεις πιστά το ξένο μοντέλο. Πρέπει να σχεδιάσεις έναν ευρηματικό τρόπο που μπορεί να λειτουργήσει στην δική μας αντίληψη και νοοτροπία. Λίγοι είναι οι Δήμαρχοι που θα επενδύσουν σ’ αυτό. Η Αθήνα θα είναι η πρώτη πόλη στην Ελλάδα που το κάνει. 

Η επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος δεν θα είναι θέμα τύχης. Η στιγμή είναι τώρα ώριμη καθώς έχει ήδη προηγηθεί ένα κοινωνικό υπόβαθρο που το περιμένει. Ο Καμίνης έπιασε αυτόν τον σφυγμό. Δεν το είδε όπως όλοι. Κατάλαβε ότι πρέπει να απευθυνθεί με άλλο τρόπο για να εμπνεύσει και να κινητοποιήσει αυτούς που νοιάζονται. 

Έτσι, άνθρωποι του Δήμου συναντήθηκαν με αρκετές ομάδες. Η κάθε μια είχε την αισθητική της, τις δικές της προτεραιότητες, έναν δικό της τρόπο οργάνωσης. Το κριτήριο για την επιλογή τους είναι αυτό που πολλές από αυτές μοιράζονται: Αγάπη για την πόλη, φροντίδα για την γειτονιά, έγνοια για κοινωνικές ομάδες που πλήττονται από την κρίση, διάθεση να συνεργαστούν με άλλες ομάδες ώστε να γίνει κάτι μεγαλύτερο, καλύτερο, αποτελεσματικότερο, πιο ευφάνταστο. Και στο βάθος, μια διάθεση να παροτρυνθούν και άλλοι πολίτες να δημιουργήσουν τις δικές τους ομάδες, με βάση τις δικές τους ευαισθησίες. Επίσης, ένα κοινό τους στοιχείο είναι ότι νιώθεις να νοιάζονται την πόλη και το συνάνθρωπο σα να είναι σπίτι τους, όχι ιδιοκτησιακά αλλά ως προέκταση του εαυτού τους. Μια καινούρια ταυτότητα με τον τόπο. 

Αν αυτό λέγεται κοινωνική ευθύνη, τότε αυτό είναι που αναγνώρισε ο Γ.Καμίνης. Γιατί πάνω απ’ όλα αυτό αντιπροσωπεύει ο ίδιος. Επέλεξε λοιπόν κάτι απρόβλεπτο για τα ελληνικά δεδομένα: Να αντιστρέψει την έννοια ενός Δήμου που ζητάει εθελοντές σε έναν Δήμο που βοηθάει και δίνει βήμα σε δημιουργικούς ανθρώπους που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής στην πόλη, στην οργανωμένη κοινωνία πολιτών. 

Ο Δήμος είναι που μετακινήθηκε προς αυτές, ομάδες όπως το Humangrid, που αναδεικνύει τη δύναμη του να δικτυώνεις τις ομάδες, το CityOfErrors που εμπνέει την αξία της συμμετοχής του πολίτη στην εξεύρεση λύσεων, τους ImagineTheCity, που προτείνουν λύσεις για την αισθητική αναβάθμιση της πόλης. Την «PRAKSIS», τον «Άλλο Άνθρωπο», την «Ανταλλακτική Βιβλιοθήκη», τους «Γιατρούς του Κόσμου», και πολλούς άλλους που ήδη θα ανεβάζουν τις δράσεις τους στο «ΣυνΑθηνά» τις επόμενες εβδομάδες. 

Το «ΣυνΑθηνά» είναι μια διαδικτυακή πλατφόρμα που λειτουργεί ως χάρτης της Αθήνας και που μόλις κατασκευάστηκε για να λειτουργεί ως ημερολόγιο δράσεων των ομάδων και των οργανώσεων. Επίσης, με βάση τις τάσεις της εποχής, μια κύρια μορφή της πλατφόρμας είναι η εφαρμογή στα κινητά τηλέφωνα. Τα κινητά μας ήδη έχουν γίνει βασική γέφυρα διάδρασης. Οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να τις δημοσιεύσουν, να μάθουν για άλλες αντίστοιχες δράσεις που έχουν προηγηθεί, να ανταλλάξουν εμπειρίες και τεχνογνωσία. Για τους κατοίκους της Αθήνας που θέλουν να συντονιστούν με τις δράσεις αυτές και να προσφέρουν, είναι ένας εύχρηστος τρόπος να μάθουν τι, πού και πότε γίνονται. 

Όσοι ξέρουν την εξέλιξη ορισμένων τέτοιων διαδικτυακών εργαλείων, θα αντιλαμβάνονται ότι η πλατφόρμα αυτή είναι μια μοναδική ευκαιρία να κτιστεί μια σχέση συμπληρωματική και όχι ανταγωνιστική μεταξύ αρχών και πολιτών. Έχει ωριμάσει η στιγμή για να μετατραπεί η γλώσσα της γκρίνιας και της καχυποψίας σε μια προσπάθεια που από κοινού αναζητούνται γνώσεις και λύσεις για τις γειτονιές τις πόλης. 

Προσοχή όμως. Η διαδικτυακή πλατφόρμα και οι εφαρμογές στα κινητά τηλέφωνα είναι μεν ένα απαραίτητο για την εποχή μας εργαλείο αλλά δεν αντικαθιστά τη ζωή. Η πιο βασική ύλη είναι οι ίδιες οι ομάδες, οι συναντήσεις τους σε φυσικό χώρο, η δύναμη τους να εμπνεύσουν και άλλους πολίτες, η αποτελεσματικότητά τους στο να βοηθήσουν πολίτες και γειτονιές που έχουν ανάγκη. 

Ευτυχώς υπάρχουν Δήμαρχοι σαν τον Καμίνη που το καταλαβαίνουν. Δήμαρχοι που όπως άλλοι φροντίζουν τα πάρκα της Αθήνας εκείνοι φροντίζουν τους ίδιους τους θεσμούς – σαν να είναι εγκαταλειμμένοι κήποι που πρέπει να επανέλθουν σε αυτό για το οποίο φτιάχτηκαν αρχικά: την προστασία και την διευκόλυνση της ζωής. Μακάρι να προεκταθεί σε αυτό που έχει προτείνει ο Καμίνης, σε ένα Δίκτυο Ελληνικών Πόλεων της χώρας οι οποίες θα υιοθετήσουν το μοντέλο αυτό. Έτσι ίσως ενισχυθεί ακόμα καλύτερα η εμπλοκή και η συμμετοχή των κατοίκων στο νοικοκύρεμα των πόλεων. 

Αν κάτι μας γεμίζει χαρά είναι ότι αυτοί που έχουν ήδη προσφερθεί να συμβάλουν και να συμμετέχουν στο «ΣυνΑθηνά» είναι πολύ περισσότεροι από αυτούς που προλαβαίνουμε εδώ να αναφέρουμε. Η μεγαλύτερη επιτυχία όμως είναι ότι με αυτή την πρωτοβουλία στην πόλη μας γίνεται άλλο ένα έμπρακτο βήμα προς την ανάδειξη του πραγματικού ρόλου ενός Δήμου, που είναι η ουσιαστική και δημιουργική συνεργασία των υπηρεσιών του με τον πολίτη, κάτι που φαίνεται να αποτελεί κεντρικό στοίχημα για το Γιώργο Καμίνη και το Δήμο της Αθήνας σήμερα.